လြယ္ကူခ်က္စား..ဟင္းခ်က္နည္းမ်ား

ေရႊအိမ္စည္နွင့္သူငယ္ခ်င္းမ်ား (ခ်က္ၾကမယ္ေဟ ့မေကာင္းတစ္ေကာင္း) မွ ဟင္းခ်က္နည္းမ်ား

http://www.facebook.com/groups/shweaeimsicooker/

ဘာလေခ်ာင္ ေၾကာ္http://www.facebook.com/groups/shweaeimsicooker/doc/417165198328770/

ငါးနီတူထမင္းအစပ္ေၾကာ္ http://www.facebook.com/groups/shweaeimsicooker/doc/415351848510105/

ရဲယိုရြက္ငါးခူစင္းေကာhttp://www.facebook.com/groups/shweaeimsicooker/doc/415343601844263/

ပုစြန္ခ်ဥ္ တည္နည္းhttp://www.facebook.com/groups/shweaeimsicooker/doc/410981588947131/

အေၾကာ္အခ်ဥ္ရည္ျပဳလုပ္နည္းhttp://www.facebook.com/groups/shweaeimsicooker/doc/406035346108422/

အေၾကာ္မွဳန္ ့ႏွစ္ စပ္နည္း

http://www.facebook.com/groups/shweaeimsicooker/doc/406033626108594/

ဗံုလံုသီး(ပဲလင္းေျမြသီး)အစာသြပ္ခ်က္နည္း

http://www.facebook.com/groups/shweaeimsicooker/doc/404106132968010/

ငါးဖယ္လံုးအစာသြပ္

http://www.facebook.com/groups/shweaeimsicooker/doc/404178482960775/

ပဲၾကီးဆူးပုတ္

http://www.facebook.com/groups/shweaeimsicooker/doc/404176692960954/

ငါးရံ ့ဆန္ျပဳတ္

http://www.facebook.com/groups/shweaeimsicooker/doc/404175626294394/

ၾကက္သားေပါင္း

http://www.facebook.com/groups/shweaeimsicooker/doc/398191670226123/

Coca Cola Chicken/ ကိုကာကိုလာနဲ႔ ခ်က္တဲ႔ၾကက္သားဟင္း

http://www.facebook.com/groups/shweaeimsicooker/doc/398173890227901/

၁၀မိနစ္ဘိန္းမုန္႔၊ Burmese Style Pancake

http://www.facebook.com/groups/shweaeimsicooker/doc/398179503560673/

ၾကက္ဥေရာင္စံုေၾကာ္

http://www.facebook.com/groups/shweaeimsicooker/doc/398187566893200/

ေတာင္ၾကီး ရွမ္းရိုးရာ အစားအစာ လုပ္နည္းေလးပါ

http://www.facebook.com/groups/shweaeimsicooker/doc/396561067055850/

တုတ္ထိုးအခ်ဥ္ရည္ျပဳလုပ္နည္း

http://www.facebook.com/groups/shweaeimsicooker/doc/396560427055914/

လွ်ာလည္သြားမယ့္ ကန္စြန္းရြက္သုပ္

http://www.facebook.com/groups/shweaeimsicooker/doc/396559643722659/

ေပါက္စီ

http://www.facebook.com/groups/shweaeimsicooker/doc/396559077056049/

ရြာအလြမ္းေျပ..ေကာက္ညွင္းျပန္ေပါင္း..

http://www.facebook.com/groups/shweaeimsicooker/doc/382577875120836/

ယေန ့မီနူး..ကန္စြန္းရြက္ေၾကာ္

http://www.facebook.com/groups/shweaeimsicooker/doc/382569498455007/

ဒီေန ့အထူး

http://www.facebook.com/groups/shweaeimsicooker/doc/379933548718602/

သၾကၤန္တြင္း တြက္ ပသွ်ဴးသာကူ

http://www.facebook.com/groups/shweaeimsicooker/doc/367798773265413/

ေမ့ေမ့လက္ရာ ၾကက္သားဟင္းခ်က္နည္း

http://www.facebook.com/groups/shweaeimsicooker/doc/367070423338248/

ကိုရီးယား ေတာ႔ပူကီ

http://www.facebook.com/groups/shweaeimsicooker/doc/329597277085563/

ရန္ကုန္ မုန္႔ဟင္းခါး (အုိးဘဲဥ)

http://www.facebook.com/groups/shweaeimsicooker/doc/329587187086572/

ထမနဲ(နွမ္းမနဲ)ထိုးမယ္

http://www.facebook.com/groups/shweaeimsicooker/doc/326567310721893/

အိမ္ရွင္ထီး/အိမ္ရွင္မလုပ္မည္ ့ကိုကိုမမမ်ားအတြက္….သုေတသနျပဳထားတာေလးေတြပ

http://www.facebook.com/groups/shweaeimsicooker/doc/326561557389135/

ခ်က္ျကမယ္ေဟ ့မေကာင္းတေကာင္း

http://www.facebook.com/groups/shweaeimsicooker/doc/326560687389222/

ငါးထမင္းသုပ္

http://www.facebook.com/groups/shweaeimsicooker/doc/326555840723040/

ရွမ္းသုပ္(ခ)ရခုိင္သေဘၤာသီးသုပ္

http://www.facebook.com/groups/shweaeimsicooker/doc/326552690723355/

ကိုရီးယားစတိုင္ထမင္းသုတ္

http://www.facebook.com/groups/shweaeimsicooker/doc/326544894057468/

ထန္းသီးမုန္ ့

http://www.facebook.com/groups/shweaeimsicooker/doc/286971398014818/

ေကာက္ညွင္းေပါင္း(ကိုျငိမ္းေအး)

http://www.facebook.com/groups/shweaeimsicooker/doc/286970178014940/

ငါးသေလာက္ေပါင္း၊

http://www.facebook.com/groups/shweaeimsicooker/doc/283508381694453/

ဆန္ျပဳတ္( ၀က္ရိုး)

http://www.facebook.com/groups/shweaeimsicooker/doc/283519698359988/

၀က္သားတုတ္ထိုး

http://www.facebook.com/groups/shweaeimsicooker/doc/283513821693909/

ရွမ္းထမင္းခ်ဥ္သုပ္......

http://www.facebook.com/groups/shweaeimsicooker/doc/274228672622424/

ထမင္း အလြန္ျမိန္ေစမည့္ ဟင္းတစ္ခြက္ ကရင္ငပိခ်က္...

http://www.facebook.com/groups/shweaeimsicooker/doc/271024599609498/

ရွမ္းေခါက္ဆြဲ

http://www.facebook.com/groups/shweaeimsicooker/doc/283500705028554/

တရုပ္စတိုင္(ပုဇြန္ခ်ိဳခ်ည္)

http://www.facebook.com/groups/shweaeimsicooker/doc/283041328407825/

ဆန္ျပားေၾကာ္

http://www.facebook.com/groups/shweaeimsicooker/doc/283038835074741/

ေက်ာက္ကပ္ေက်ာက္ ေခ်ဖ်က္ေသာ ေဆးျမီးတို

http://www.facebook.com/groups/shweaeimsicooker/doc/283037491741542/

သည္းေျခအိတ္ ေက်ာက္အတြက္ ကုသသည့္ ေဆးျမီးတို

http://www.facebook.com/groups/shweaeimsicooker/doc/283033555075269/

မုန္ ့ဟင္းခါး

http://www.facebook.com/groups/shweaeimsicooker/doc/275366085842016/

အရူးငါးဖယ္လံုးဟင္းရည္....

http://www.facebook.com/groups/shweaeimsicooker/doc/274703429241615/

ရွမ္းထမင္းခ်ဥ္သုပ္......

http://www.facebook.com/groups/shweaeimsicooker/doc/274228672622424/

ျပည္ၾကီးငါးေျခာက္ ရခိုင္သုတ္

http://www.facebook.com/groups/shweaeimsicooker/doc/272681422777149/

ဒီဆိုင္ေတြ မွာစားျပီးရင္ကိုစားခ်င္တယ္

http://www.facebook.com/groups/shweaeimsicooker/doc/272678566110768/

ထမင္း အလြန္ျမိန္ေစမည့္ ဟင္းတစ္ခြက္ ကရင္ငပိခ်က္....

http://www.facebook.com/groups/shweaeimsicooker/doc/271024599609498/

ငါးမန္က်ီးသီးစိမ္းအခ်ဥ္ခ်က္http://www.facebook.com/groups/shweaeimsicooker/doc/270965246282100/

ေဆြမ်ိဳးေတာ့မေမ့ပါဘူး....က်မနွင့္သူငယ္ခ်င္းမ်ားရဲ ့တတ္သေလာက္ဟင္းခ်က္နည္းေလးေတြပါ

ခ်စ္ခင္ေလးစားေသာ

ေရႊအိမ္စည္

ခ်က္နည္းျပဳတ္နည္း

---

ဒီေန႔ေတာ့ ခ်က္နည္းျပဳတ္နည္းစာအုပ္ေလးေတြကုိ စုစည္းျပီးတင္ေပးလုိက္ပါတယ္။
အျခားျခားေသာခ်က္နည္းျပဳတ္နည္းစာအုပ္မ်ား၀က္ဆုိဒ္မ်ားရွိပါကလည္း ဒီပုိစ့္ေအာက္မွာ ေကာ့မန္႔ထားျပီးရွယ္ယာလုပ္ေပးပါအုန္း။

	စာအုပ္အမည္ – Lu Lu Cooking Bookစာေရးသူ       – လုလုRead Online – Google Document Scribd DocumentCredit To      – www.lulucooking.blogspot.com အထက္ေဖာ္ျပပါ ၀က္ဘ္ဆုိဒ္ေလးမွာေနာက္ထပ္ခ်က္နည္းျပဳတ္နည္းမ်ားကုိ ထပ္မံေလ့လာႏုိင္ပါတယ္။
	စာအုပ္အမည္ – ခ်က္နည္းျပဳတ္နည္းမ်ား (မူရင္းစာအုပ္အမည္ရွာမေတြ႕လုိ႕ဒီအတုိင္းေပးထားျခင္းျဖစ္ပါသည္)စာေရးသူ       – ျမန္မာႏုိင္ငံမိခင္ႏွင့္ကေလးေစာင့္ေရွာက္ေရးအသင္းDownload     -  Google Document(online reading is not available due to big file size )Credit to      -  ျမန္မာႏုိင္ငံမိခင္ႏွင့္ကေလးေစာင့္ေရွာက္ေရးအသင္း ၊ စကား၀ါေျမစာၾကည့္တုိက္ ဒီစာအုပ္ေလးဟာ ခ်က္နည္းျပဳတ္နည္းေတြတင္မကပဲ အျခားအိမ္တြင္းမူအႏုပညာေတြျဖစ္တဲ့ လက္ကုိင္ပ၀ါေခါက္နည္း၊ အသားႏြာနည္းနည္းမ်ား နဲ႔ အျခားျခားေသာ ဗဟုသုတအမ်ားအျပား ပါ၀င္ပါတယ္။
	စာအုပ္အမည္ – ျမန္မာက်ဴးပစ္ဒ္ ဟင္းခ်က္နည္းမ်ားစာေရးသူ       – ျမန္မာက်ဴဒ္ပစ္ဒ္ဖုိရမ္Read Online - Scribd Document Google Document Credit to      – ျမန္မာက်ဴးပစ္ဒ္ဖုိရမ္ ဒီစာအုပ္ေလးမွာ ျမန္မာက်ဴးပစ္ဒ္ဖုိရမ္ရဲ႕ ခ်က္နည္းျပဳတ္နည္းေလးေတြကုိ စုစည္းေဖာ္ျပေပးထားတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီစာအုပ္ေလးက ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ရဲ႕ ၀ိညာဥ္သစ္ Top 10 Most Reading Books of the Year မွာ နံပါတ္ 5 ခ်ိတ္ခဲ့ပါတယ္။
	စာအုပ္အမည္ – အဓိပတိ ဟင္းခ်က္နည္းမ်ားစာေရးသူ       -  နန္းစန္းစန္းေအး (အဓိပတိ ျဖဴး)Read Online – Google Document Scribd Document Credit to      -  လင္းထက္ဖုိရမ္ ။ စကား၀ါေျမ

.
စာအုပ္ေလးေတြဖတ္ျပီး ဗဟုသုတတုိးပါေစ။

ေနာက္ဆံုးထြက္ ရုပ္ရွင္ဇာတ္ကားတိ ၾကည့္ခ်င္ေရ သူငယ္ခ်င္းတိအတြက္

http://www.solarmovie.so/

Watch Movies and TV Shows Online for Free - SolarMovie

www.solarmovie.so

Watch 31158 movies and 2276 TV shows absolutely for free. No registration required.

Facebook က Comments နဲ ့Chatting မွာ ေျပာင္ေတာင္ေတာင္အရုပ္တိ သံုးခ်င္ေဂ

	Smiley	Name	Shortcut
		smile	:-) :) :] =)
		frown	:-( :( :[ =(
		gasp	:-O :O :-o :o
		grin	:-D :D =D
		tongue	:-P :P :-p :p =P
		wink	;-) ;)
		curly lips	:3
		kiss	:-* :*
		grumpy	>:( >:-(
		glasses	8-) 8) B-) B)
		sunglasses	8-| 8| B-| B|
		upset	>:O >:-O >:o >:-o
		confused	o.O O.o
		shark	(^^^)
		pacman	:v
		squint	-_-
		angel	O:) O:-)
		devil	3:) 3:-)
		unsure	:/ :-/ :\ :-\
		cry	:'(
		Chris Putnam	:putnam:
		robot	:|]
		heart	<3
		kiki	^_^
		42	:42:
		penguin	<(“)
		poop	:poop:
	…	more smileys	get more smileys…

Ref: Link - http://www.fbsmileys.com/

ေျပာင္ေတာင္ေတာင္အရုပ္တိ သံုးခ်င္ေဂ  အထက္ကရီးထားစြာတိထဲက ၾကိဳက္စြာ  ကူးထည့္ျပီးေဂ Comments ပါ

ျမန္မာ-အဂၤလိပ္ ၊ အဂၤလိပ္ - ျမန္မာ Dictionary

 

     ျမန္မာ ကြန္ပ်ဴတာ User မ်ားအတြက္ ျမန္မာ-အဂၤလိပ္ ၊ အဂၤလိပ္ - ျမန္မာ
အဘိဓာန္ေဆာ့၀္ေကာင္းေလးတစ္ခု ထြက္လာပါၿပီ။ ဖန္တီးသူကေတာ့ ကိုစိုးမင္း။
ဂ်ပန္ႏိုင္ငံေရာက္ ျမန္မာ လူငယ္တစ္ဦး။
ေခါင္းစားေဖာ္ ေခါင္းစားဖက္ ေနာက္တစ္ေယာက္က ကိုမင္းေက်ာ္။
သူက ဆြီဒင္မွာ။ဖတ္စရာမ်ားစြာ ဗဟုသုတယူစရာမ်ားစြာ။
သူအားထုတ္မႈေတြလည္း အားက်စရာ ......
ဒီေနရာမွာ ဖတ္လို႕ရတယ္

         အမ်ားေကာင္းက်ိဳးအတြက္ ေပးဆပ္မႈတစ္ခုကို သူျပဳခဲ့ၿပီ။
ကိုေစတန္ေဂါ့ ႏွင့္ ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ မိမိတို႔စုထားေသာ
ေဒတာမ်ားကို ေစတနာဗရပြျဖင့္ ေထာက္ပံ့လိုက္ၾကသည္။
အလြန္သံုး၍ေကာင္းေသာ အဘိဓာန္ျဖစ္သည္။
အင္စေတာလုပ္ၿပီးေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ တစ္ခုရွာၾကည့္သည္။
"စိုင္း" ဆိုတာ .... ေအာက္က ပံုအတိုင္းေပၚလာသည္။
ကဲ ဘယ္ေလာက္ .... လြယ္လဲ ........











တအားရွာရခက္ေနရင္ ဒီမွာ DOWLOAD အဘိဓာန္

ဆရာေတာ္ အသွ်င္ဦးဥတၱမ

ျမန္မာအမ်ဳိးသား ၀ံသာႏုမ်ားအား အမ်ဳိးသားစိတ္ဓာတ္ ရင့္သန္ေစရန္ ပထမဆံုး ႏိုင္ငံေရးမ်က္စိ ဖြင့္ေပး ခဲ့ေသာ ပုဂၢိဳလ္ထူးကား ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမပင္ ျဖစ္သည္။ ဆရာေတာ္သည္ သူ႕တစ္သက္တာလံုးတြင္ ျမန္မာအမ်ဳိးသား အမ်ဳိးသမီးမ်ားကို ႏိုင္ငံေရးအသိစိတ္ဓာတ္ ႏိုးၾကားေစရန္ႏွင့္ တုိင္းတစ္ပါးအုပ္ခ်ဳပ္ေမႈေအာက္မွ လြတ္ေျမာက္၍ လြတ္လပ္ေရးရရွိရန္ ေဆာင္ရြက္ႀကိဳးပမ္းသြားခဲ့ေလသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ပထမဆံုး အက်ဥ္းက်ခံရသူ ႏိုင္ငံေရးသမားမွာ ဦးဥတၱမ ပင္ျဖစ္သည္။
ငယ္ဘ၀

ဆရာေတာ္ အသွ်င္ဦးဥတၱမအား ရခိုင္ျပည္၊ စစ္ေတြၿမိဳ႕ ႐ူပရပ္တြင္၊ အဖ ဦးျမ၊ အမိ ေဒၚေအာင္ေက်ာ္သူတို႔မွ ၁၈၇၉ ခု၊ ဒီဇင္ဘာလ (၂၇) ရက္၊ တနဂၤေႏြေန႔တြင္ ဖြားျမင္ခဲ့သည္။ ေမြးခ်င္းမ်ားမွာ (၁) ေပၚထြန္းေအာင္၊ (၂)ေက်ာ္ထြန္းေအာင္၊ (၃) မအိမ္စိုး တို႔ျဖစ္သည္။ သားအႀကီးဆံုး ေပၚထြန္းေအာင္မွာ အသွ်င္ဦးဥတၱမ ေလာင္းလ်ာပင္ျဖစ္သည္။ ညီျဖစ္သူ ေက်ာ္ထြန္းေအာင္ သည္ ေနာင္အခါတြင္ ““ရွင္အရိယ”” ဟူေသာ ဘြဲ႕ျဖင့္ ရဟန္းျဖစ္ေတာ္မူသည္။ ေပၚထြန္းေအာင္ (၉)ႏွစ္အရြယ္သို႔ ေရာက္ေသာအခါ ညီျဖစ္သူ ေက်ာ္ထြန္းေအာင္မွာ (၆)ႏွစ္အရြယ္ ရွိသည္။ ညီအစ္ကိုႏွစ္ေယာက္ အဂၤလိပ္စာ သင္ၾကား လို၍ မိဘမ်ားကို ပူဆာၾကသည္။ မရသျဖင့္ အိမ္မွ ထြက္ေျပးခဲ့ၾကသည္။ မိဘမ်ားလိုက္ရွာၾကရာ (၁၅)ရက္ခန္႔ၾကာမွ သစ္ပင္တစ္ပင္ေအာက္၌ ညီအစ္ကိုႏွစ္ေယာက္ကို ျပန္ေတြ႕သည္။

မိဘမ်ားက ကေလးႏွစ္ေယာက္ ဆႏၵျပည့္၀ေအာင္ အဂၤလိပ္-ျမန္မာ ႏွစ္ဘာသာသင္ေက်ာင္းသို႔ ပို႔ေဆာင္ အပ္ႏွံၾကသည္။ ေက်ာင္းအပ္သည့္အခါ ထံုးစံအတိုင္း သူငယ္တန္းတြင္ ထားေလရာ ေပၚထြန္းေအာင္က သူ႕ကို တတိယတန္းတြင္ ထားခြင့္ျပဳရန္ ေျပာဆိုသည္။ ဆရာႀကီးက အရည္အခ်င္းကို သိလို၍ တတိယတန္း ဖတ္စာကို ဖတ္ခိုင္းေလသည္။ ေပၚထြန္းေအာင္က အထစ္အေငါ့မရွိ ဒိုးဒိုးေဒါက္ေဒါက္ ဖတ္ျပလိုက္ရာ ဆရာႀကီးမွာ အံ့ၾသသြားသည္။ ေက်ာင္းမေနေသးဘဲ ဖတ္ျပႏိုင္ျခင္းမွာ အိမ္နီးခ်င္း သူငယ္ခ်င္းမ်ားထံမွ ႀကိဳတင္သင္ၾကားထားျခင္း ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ေပၚထြန္းေအာင္ ႀကိဳတင္သင္ၾကားထားျခင္းကို သူ၏မိဘမ်ားပင္ မသိဟု ဆိုသည္။ ေက်ာင္းအုပ္ ဆရာႀကီးက ေပၚထြန္းေအာင္အား ဒုတိယတန္းတြင္ ေနခြင့္ျပဳခဲ့သည္။ ေက်ာင္းေန၍ (၂)ႏွစ္မွ် ၾကာေသာအခါ ေပၚထြန္းေအာင္ ပၪၥမတန္းေရာက္ၿပီး ညီေက်ာ္ထြန္းေအာင္ စတုတၳတန္းသို႔ ေရာက္သည္။ အတန္းတင္စာေမးပြဲ ၿပီးဆံုးေသာအခါ ေပၚထြန္းေအာင္မွာ ဒုတိယပညာသင္ဆုကို အဂၤလိပ္ မ်က္ႏွာျဖဴ ရခိုင္တိုင္းမင္းႀကီးကိုယ္တိုင္ ႂကြေရာက္ဆုခ်ီးျမႇင့္ျခင္း ျဖစ္သည္။ ေပၚထြန္းေအာင္မွာ ဆုကိုယူေသာ္လည္း ၀မ္းသာမႈ မရွိခဲ့ေခ်။ ညီကိုေခၚ၍ စစ္ေတြၿမိဳ႕ ကမ္းနားဘက္သို႔ ထြက္သြားၾကသည္။ ကမ္းနားသို႔ေရာက္ေသာအခါ ရရွိခဲ့ေသာ ဆုကို ခ်ဳိးဖဲ့ဆုတ္ၿဖဲၿပီး ကုလားတန္ျမစ္ထဲသို႔ ပစ္ခ်လိုက္သည္။ ဤသို႔ ပစ္ခ်ၿပီးေသာအခါ ေပၚထြန္းေအာင္က ညီျဖစ္သူအား ““ဒီမွာ ငါ့ညီ၊ ဆုယူရင္ ပထမဆုကိုသာယူ၊ ဒုတိယတို႔၊ တတိယတို႔ဆိုရင္ ဘယ္ေတာ့မွ မယူနဲ႔””ဟု ဆိုေလသည္။ ေပၚထြန္းေအာင္၏ စိတ္ထားကား တကယ္ပင္ ျမင့္မားလွ၏။

ေပၚထြန္းေအာင္တို႔ ညီအစ္ကိုႏွစ္ေယာက္ အတန္းတြင္ ပညာသင္ၾကားေနစဥ္ အဂၤလိပ္ ခရစ္ယာန္ဘုန္းေတာ္ႀကီး တစ္ပါးက ေမြးစားလိုေသာ္လည္း မိဘမ်ားက မထည့္၍ ကာလကတၱားသို႔ မလိုက္ခဲ့ရေပ။ ေပၚထြန္းေအာင္မွာ တိုင္းတစ္ပါးတြင္ ပညာသင္လိုစိတ္ရွိ၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ဖခင္ျဖစ္သူအား ““ေဖေဖ ေမေမတို႔ မလႊတ္ေပမယ့္ တစ္ေန႔က် ကၽြန္ေတာ္ ထြက္ေျပးၿပီး ႏိုင္ငံျခားမွာ ပညာသင္မွာပဲ””ဟု တစ္ခါက ေျပာဖူးသည္။ (၁၃)ႏွစ္သားသို႔ ေရာက္လာေသာ အခါ ေပၚထြန္းေအာင္သည္ ႏိုင္ငံျခားသို႔ ပညာသင္ၾကားေရးကို အထူးအာ႐ံုစိုက္လာသည္။ ေငြရွိလွ်င္ ပညာသြားသင္ ႏိုင္သည္ဟု ယံုၾကည္ခ်က္ျဖင့္ မိခင္ဘက္မွ ေတာ္စပ္ေသာ ဦးရီး၏ ေစ်းဆိုင္တြင္ ကူညီလုပ္ကိုင္ရင္း ေငြမ်ားကို စုေဆာင္းခဲ့သည္။

ႀကံရြယ္သည့္အတိုင္း မျဖစ္ခဲ့၍ ေပၚထြန္းေအာင္သည္ ဦးရီးထံတြင္လည္း မေန၊ မိဘမ်ားထံသို႔လည္း မျပန္ဘဲ စစ္ေတြၿမိဳ႕၌ ပရိယတၱိစာေပ သင္ၾကားမႈတြင္ ထိုအခါက အေက်ာ္အေစာျဖစ္ေသာ ေရႊေစတီေက်ာင္း ဆရာေတာ္ထံ သြားေရာက္၍ ေရွးဦးစြာ ဖိုးသူေတာ္အျဖစ္ျဖင့္ မဂၤလသုတ္မွစ၊ သဒၵါရွစ္ေစာင္ႏွင့္ သၿဂၤဳိဟ္ ကိုးပိုင္းအထိ သင္႐ိုးတန္း ကုန္ေအာင္ သင္ယူခဲ့သည္။ (၁၆)ႏွစ္အရြယ္ေရာက္မွ မိဘမ်ားက ရွင္သာမေဏ၀တ္ေပးသျဖင့္ ““ရွင္ဥတၱမ””ဟု တြင္သည္။ ရွင္ဥတၱမသည္ နက္နဲက်ယ္ျပန္႔ေသာ ပိဋကတ္တို႔ကို သင္အံေလ့က်က္ရာျဖစ္ေသာ ပခုကၠဴစာသင္တိုက္ ႀကီးတြင္ သြားေရာက္ ပညာသင္ၾကားလိုသျဖင့္ လူ၀တ္လဲ၍ ဓားေတာင္ဆရာေတာ္ ဦးဂႏၶာႏွင့္ လိုက္သြားသည္။

ေရွးဦးစြာ မအူပင္သို႔ေရာက္၍ မအူပင္မွ ရန္ကုန္၊ ထိုမွ ေတာင္ငူၿမိဳ႕သို႔ ေရာက္သည္။ ဦးဥတၱမသည္ ေတာင္ငူတြင္ ရွင္သာေဏ စာျပန္ပြဲတစ္ခုကို ၀င္ေရာက္ေျဖဆိုရာ ပထမရရွိခဲ့သည္။ သို႔ကလို စာေတာ္သည့္ သတင္းေၾကာင့္ ေတာင္ငူၿမိဳ႕ရွိ ပစၥည္းဥစၥာ ျပည့္၀ေသာ ရွမ္းအမ်ဳိးသမီးႀကီးတစ္ဦးက သားအျဖစ္ ေမြးစားကာ ကာလာကတၱား ၿမိဳ႕သို႔ပို႔၍ ပညာသင္ၾကားေစသည္။ ကာလကတၱားၿမိဳ႕တြင္ သံုးႏွစ္ခန္႔ေနၿပီး အဂၤလိပ္ဘာသာ (၁၀)တန္းအဆင့္ကို ေအာင္ျမင္ခဲ့၍ ျမန္မာျပည္သို႔ ျပန္လာ၏။ ျမန္မာျပည္သို႔ ေရာက္လွ်င္ေရာက္ခ်င္း ပခုကၠဴၿမိဳ႕သို႔သြား၍ ေရစႀကိဳ တိုက္တြင္ ဗုဒၶဘာသာ စာေပက်မ္းဂန္မ်ားကို ရွင္၀တ္ျဖင့္ ဆက္လက္သင္ၾကားသည္။ ထိုသို႔ သင္ၾကားေနစဥ္ပင္ ဦးဥတၱမအား ေတြမ်ဳိးေတာ္သူ ဘံုေဘဘားမား ကိုယ္စားလွယ္ ဦးထြန္းေအာင္ေက်ာ္က ပၪၥင္းဒါယကာျပဳလ်က္ ရဟန္းခံ ေပးသည္။ ရဟန္းခံစဥ္ ဦးဥတၱမ၏ သက္ေတာ္မွာ (၁၉)ႏွစ္ႏွင့္ (၂)လ ရွိၿပီျဖစ္သည္။

အရွင္ဥတၱမသည္ ရဟန္း၀တ္ႏွင့္ပင္ ကာလကတၱားၿမိဳ႕သို႔ သြားျပန္သည္။ ကာလကတၱားၿမိဳ႕သို႔ ေရာက္ခ်ိန္တြင္ အိႏၵိယႏိုင္ငံေရးမွာ တစ္မ်ဳိးတစ္ဖံုေျပာင္းလဲၿပီး အိႏၵိယေခါင္းေဆာင္တို႔ လြတ္လပ္ေရးအတြက္ ထႂကြႏိုးၾကားခိုက္ႏွင့္ ႀကံဳႀကိဳက္ေနရာ ဦးဥတၱမလည္း ႏိုင္ငံေရးစြန္႔စားလိုစိတ္မ်ား ရင္တြင္း၌ တႂကြႂကြျဖစ္ေပၚလာေလ၏။ အမ်ဳိးသား စိတ္ဓာတ္လည္း အေတာမသတ္ ရင့္သန္ခဲ့၏။ ဦးဥတၱမသည္ အိႏၵိယတြင္ရွိခိုက္ အမ်ဳိးသားေကာလိပ္ တစ္ခုတြင္ ပါဠိႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာစာေပဆိုင္ရာ ဧည့္ပါေမာကၡအျဖစ္ ၀င္ေရာက္ေဆာင္ရြက္သည္။ ယင္းသို႔ ေဆာင္ရြက္ရင္းျဖင့္ သကၤ႐ိုက္ဘာသာ၊ ဘဂၤါလီ၊ နာဂရီ စေသာ ေရွးေဟာင္း ဟိႏၵဴစာေပက်မ္းမ်ားကို သင္ၾကားျပန္သည္။ အိႏၵိယႏိုင္ငံတြင္ ေနစဥ္ ဆရာဦးဥတၱမအား ဟိႏၵဴမဟာဆပ္ဗာအသင္းႀကီး၏ ဥကၠ႒အျဖစ္ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ခဲ့ၾကသည္။ ထိုအသင္း ႀကီး၏ ဥကၠ႒အျဖစ္ အေရြးခံရဖို႔ မလြယ္ေပ။ ဦးဥတၱမသည္ နာမည္ႀကီး ဟိႏၵဴေခါင္းေဆာင္မ်ားျဖစ္သည့္ မဒရပ္ ျပည္နယ္မွ နာမည္ေက်ာ္ေခါင္းေဆာင္ႀကီး ပ႑ိတ္မာလဗီးယားႏွင့္ ယွဥ္ၿပိဳင္အေရြးခံရာ အႏိုင္ရသျဖင့္ အိႏၵိယႏိုင္ငံက ဦးဥတၱမအား သူတို႔၏ေခါင္းေဆာင္ႀကီးအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳထားေၾကာင္း ထင္ရွားသည္။

ဟိႏၵဴမဟာဆပ္ဗာအသင္းႀကီးမွာ အိႏၵိယျပည္၌ ကြန္ဂရက္အသင္းႀကီးၿပီးလွ်င္ ဒုတိယအင္အားအႀကီးဆံုး အသင္းအဖြဲ႕ႀကီးျဖစ္သည္။ ကြန္ဂရက္အသင္းႀကီးမွာ အိႏၵိယလူမ်ဳိးေပါင္းစံု ပါ၀င္သည့္ ႏိုင္ငံေရးအသင္းျဖစ္ၿပီး ဟိႏၵဴ မဟာဆပ္ဗာအသင္းႀကီးမွာမူ ဟိႏၵဴဘာသာကိုးကြယ္ၾကသူမ်ားသာ ပါ၀င္သည့္ ဘာသာေရးအသင္းႀကီး ျဖစ္သည္။ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမသည္ အိႏၵိယျပည္တြင္ (၈)ႏွစ္ၾကာမွ် ေနခဲ့ၿပီးေနာက္ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံသို႔ ပညာသင္သြား ေလသည္။ (၁၉၀၄-၀၅)၌ ဂ်ပန္ကဲ့သို႔ ႏိုင္ငံငယ္ေလးမ်ားက ႐ုရွားကဲ့သို႔ ႏိုင္ငံႀကီးတစ္ႏိုင္ငံကို အႏိုင္ရလိုက္ေၾကာင္း ၾကားသိရသည့္အခ်ိန္မွစ၍ ဂ်ပန္ကို အေတာ္အထင္ႀကီးသြားသည့္အေလ်ာက္ စုေဆာင္းထားေသာေငြႏွင့္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံသို႔ သြားေရာက္ပညာဆည္းပူးရန္ ၁၉၀၇ ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္၀ါရီလ (၄) ရက္ေန႔တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွ စင္ကာပူသို႔ သေဘၤာျဖင့္ ထြက္ခဲ့သည္။ ထိုမွတစ္ဖန္ (၁၈) ရက္ေန႔တြင္ ဂ်ပန္ျပည္သို႔ စင္ကာပူမွတစ္ဆင့္ သေဘၤာျဖင့္ ထြက္ခြာခဲ့ရာ မတ္လ (၇)ရက္ေန႔တြင္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ ယိုကိုဟားမားၿမိဳ႕သို႔ ေရာက္သြားသည္။ ဂ်ပန္သို႔ ေရာက္ေသာအခါ တိုက်ဳိၿမိဳ႕ ဗုဒၶဘာသာ သိပၸံေက်ာင္းႀကီး၏ ဥကၠ႒ အမတ္ႀကီး အိုတာနီ (ထိုအခါက စက္မႈလက္မႈ၀န္ႀကီး)၏ အေထာက္အပံ့ျဖင့္ ဂ်ပန္ဘာသာ ႏွင့္ စကားကို ႏွစ္ႏွစ္ခန္႔ သင္ယူေအာင္ျမင္သည္။ ဗုဒၶဘာသာသိပၸံေက်ာင္းႀကီး၌ ႏွစ္ႏွစ္ခန္႔ သကၤ႐ိုက္ဘာသာ ပါေမာကၡအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ဂ်ပန္ျပည္သို႔ ေရာက္ရွိစဥ္က ဦးဥတၱမ၏ ၀ါေတာ္မွာ ကိုး၀ါမွ်ရွိခဲ့ၿပီျဖစ္သည္။ တတ္ကၽြမ္းေသာ ဘာသာရပ္မ်ားမွာ ျမန္မာ၊ ပါဠိ၊ ဟိႏၵဴ၊ သက္ၠတ၊ ဘဂၤလီ၊ နာဂရီ၊ အဂၤလိပ္၊ ျပင္သစ္ႏွင့္ ဂ်ပန္ဘာသာ တို႔ျဖစ္သည္။

ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမ ဂ်ပန္ျပည္ေရာက္သြားခ်ိန္၌ တ႐ုတ္ေခါင္းေဆာင္ႀကီး ေဒါက္တာဆြန္ယက္ဆင္ကလည္း ဂ်ပန္ျပည္တြင္ ရွိေနသည္။ တ႐ုတ္ေက်ာင္းသားမ်ားလည္း ဂ်ပန္ျပည္တြင္ အမ်ားအျပား ေရာက္ရွိေနၾကသည္။ တ႐ုတ္ေက်ာင္းသားမ်ားသည္ ဦးဥတၱမထံလာ၍ ၾသ၀ါဒခံယူၾကသည္။ ဦးဥတၱမက တ႐ုတ္ေက်ာင္းသားမ်ားအား ဂ်ပန္ျပည္ႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္လ်က္ တ႐ုတ္ျပည္လြတ္ေျမာက္ေရးကို မည္သို႔မည္ပံု ေဆာင္ရြက္သင့္ေၾကာင္း နည္းေပးလမ္းျပ ညႊန္ၾကားေျပာျပသည္။ တ႐ုတ္ေက်ာင္းသားမ်ားသည္ ဦးဥတၱမကို ေလးစားၾကည္ညိဳသြားၾကၿပီးလွ်င္ ထိုအခ်ိန္က တ႐ုတ္ျပည္လြတ္ေျမာက္ေရးကို ဂ်ပန္ျပည္၌ အေျခခ်လ်က္ ႀကိဳးပမ္းေနေသာ သူတို႔ေခါင္းေဆာင္ႀကီး ေဒါက္တာ ဆြန္ယက္ဆင္အား ဦးဥတၱမအေၾကာင္းကို ေျပာျပေလသည္။ ေဒါက္တာဆြန္ယက္ဆင္သည္ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမအေၾကာင္းကို ၾကားသိရသည္ျဖစ္၍ ဦးဥတၱမထံ ကိုယ္တိုင္ သြားေရာက္ေတြ႕ဆံုၿပီး ဦးဥတၱမႏွင့္ စကားေဆြးေႏြး ေျပာၾကည့္ေသာအခါ ဦးဥတၱမအေပၚတြင္ အထူးေလးစားမႈရွိသြား သည္ျဖစ္၍ ေဒါက္တာဆြန္ယက္ဆင္က ဦးဥတၱမအား တ႐ုတ္ျပည္သို႔ သူႏွင့္အတူလိုက္ခဲ့ရန္ ပင့္ေလသည္။ ဦးဥတၱမသည္ တကၠသိုလ္မွ ခြင့္သံုးလယူၿပီးလွ်င္ (၁၉၁၉) ခုႏွစ္၌ ေဒါက္တာဆြန္ယက္ဆင္ႏွင့္အတူ ဂ်ပန္မွ ကိုးရီးယား၊ ကိုရီးယားမွ ဆိုက္ပန္၊ ဆိုက္ပန္မွ မန္ခ်ဴးကိုး၊ မန္ခ်ဴးကိုးမွ က်ိဖု၊ က်ိဖုမွ ရွန္ဟိုင္း၊ ရွန္ဟိုင္းမွ အမြိဳင္ၿမိဳ႕ အသီးသီးသို႔ ခရီးလွည့္လည္ သြားလာခဲ့ေလသည္။

ထိုေခတ္ ထိုအခါက ျမန္မာလူမ်ဳိးတစ္ဦးအေနျဖင့္ ထိုမွ်မ်ားျပားေသာ ျပည္ပႏိုင္ငံမ်ားသို႔ လွည့္လည္သြား လာျခင္း၊ အခ်ဳိ႕ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ႏွစ္ရွည္လမ်ား ေနထိုင္ျခင္းမ်ားကို ျပဳလုပ္ႏိုင္သူမွာ အံ့ခ်ီးဖြယ္ရာပင္ ျဖစ္ေလသည္။ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမသည္ ဂ်ပန္ျပည္၌ ပါေမာကၡလုပ္ခဲ့ေသာ္လည္း ဆြမ္းစရိတ္ေလာက္မွ်သာယူၿပီး ေစတနာ ျဖင့္ ျပသခဲ့သည္။ ဂ်ပန္ျပည္မွအျပန္ ကိုရီးယား၊ တ႐ုတ္ျပည္တို႔မွတစ္ဆင့္ အင္ဒိုခ်ဳိင္းနားရွိ ဆိုင္ဂံု (ယခု ဗီယက္နမ္ ဆိုရွယ္လစ္ သမၼတႏိုင္ငံ ဟိုခ်ီမင္းၿမိဳ႕ေတာ္)သို႔ ၀င္ခဲ့သည္။ ဆိုင္ဂံုၿမိဳ႕တြင္ မင္းတုန္းမင္းတရားႀကီး၏ သားေတာ္ ျမင္ကြန္းမင္းသားႀကီးႏွင့္ ၎င္း၏ သားေတာ္ႏွစ္ပါးတို႔ ေနထိုင္လ်က္ရွိသည္။ ျမင္ကြန္းမင္းသားႀကီးက ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမအေၾကာင္းကို သတင္းစာမ်ားမွတစ္ဆင့္ ၾကားသိၿပီး ျဖစ္ရာ အလြန္ေတြ႕ခ်င္ေနသည္။ ထို႔ေနာက္ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမ ဆိုင္ဂံုၿမိဳ႕သို႔ ေရာက္ရွိေနေၾကာင္း သိလွ်င္ သိခ်င္း ျမင္ကြန္းမင္းသားႀကီးက ဆရာေတာ္အားပင့္၍ ဆြမ္းေကၽြးခဲ့သည္။ ဆရာေတာ္ ဆြမ္းဘုဥ္းေပးေနစဥ္ ျမင္ကြန္းမင္းသားႀကီးက ““အရွင္ဘုရား၊ တပည့္ေတာ္ ရာဇပလႅင္ေပၚ ဖင္မထိုင္ရသမွ်ေတာ့ ျမန္မာျပည္ကို မျပန္ေတာ့ဘူး””ဟု ေလွ်ာက္ထားရာ ဆရာေတာ္က ““ဒကာႀကီး၊ ခဲတစ္လံုးကို ေရထဲခ်က အသံျမည္ပါလိမ့္မည္၊ ျမန္မာျပည္ကေတာ့ အသံျမည္ေတာ့မည္ မဟုတ္ေပ””ဟု မိန္႔ေတာ္မူရာ ျမင္ကြန္း မင္းသားႀကီးမွာ မ်က္ရည္မ်ားပင္ က်ရွာခဲ့သည္ဟု ဆို၏။

ထို႔ေနာက္ ၁၉၁၁ ခုႏွစ္တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕သို႔ ျပန္လည္ဆိုက္ေရာက္ေတာ္မူသည္။ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမ ျပန္၍ ႂကြလာေသာအခါ ျမန္မာျပည္သည္ ၀ိုင္အမ္ဘီေအအသင္း (ဗုဒၶဘာသာ ကလ်ာဏယူ၀အသင္း)က ႏိုင္ငံေရးလုပ္ငန္း မ်ားကို စတင္လုပ္ကိုင္ေနၿပီ ျဖစ္သျဖင့္ ဦးဥတၱမလည္း ကူညီ၀င္ေရာက္ကာ စိတ္အားထက္သန္စြာ လုပ္ေဆာင္ေလ သည္။ ၀ိုင္အမ္ဘီေအ ၁ ေခၚ ဗုဒၶဘာသာကလ်ာဏယု၀အသင္းကို (၁၉၀၆) ခု၊ ေမလ (၁၀) ရက္၊ ၾကာသပေတး၊ ျမန္မာသက္ၠရာဇ္ (၁၂၆၈) ခု၊ ကဆုန္လျပည့္ေက်ာ္ (၄) ရက္တြင္ မ်ဳိးခ်စ္စိတ္ဓာတ္ ထက္သန္ၾကေသာ လူငယ္မ်ား ျဖစ္ၾကသည့္ ဦးဘေဖ၊ အမ္ေအေမာင္ႀကီးႏွင့္ ေဒါက္တာ ဦးဘရင္တို႔က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ (၂၈)လမ္း၊ အိမ္အမွတ္ (၆၈)၊ ကိုေမာင္ႀကီးအိမ္တြင္ စတင္တည္ေထာင္ခဲ့ၾကသည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ေခတ္ပညာတတ္လူငယ္မ်ားျဖစ္ေသာ ဦးပု၊ ဦးသိမ္းေမာင္၊ ဦးစု၊ ဦးေမေအာင္၊ ဦးေမာင္ေမာင္အုန္းခိုင္၊ ဦးဘစီ၊ ဦးသင္းေမာင္၊ ဦးဘလႈိင္၊ ဦးစိန္လွေအာင္ စသူတို႔လည္း အသင္းႀကီးတြင္ ၀င္ေရာက္ေဆာင္ရြက္လာခဲ့ၾကသည္။ ၂ ဦးဥတၱမ ဂ်ပန္ျပည္မွ ျပန္ေရာက္ခ်ိန္တြင္ ၀ိုင္အမ္ဘီေအအသင္းႀကီးမွာ အေတာ္အသင့္ ႀကီးပြားတိုးတက္ေနေလၿပီ။ ၀ိုင္အမ္ဘီေအ အသင္းသူ အသင္းသား မ်ားကလည္း ဆရာေတာ္အား အထူးစိတ္၀င္စားၾကသည္။ ျမန္မာထဲမွ ဘာသာစံုတတ္ကၽြမ္းေသာ ပုဂၢိဳလ္ထူးျဖစ္၍လည္း အထူးၾကည္ညိဳၾကသည္။ ဂ်ပန္ျပည္တြင္ ပါေမာကၡလုပ္ခဲ့သူျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ပိုမိုေလးစားသည္။ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမ၏လမ္းညႊန္မႈေၾကာင့္ ျမန္မာမ်ား အေတာ္အတန္ ႏိုင္ငံေရးမ်က္စိ ပြင့္လာၾကသည္။ ဤကဲ့သို႔ စတင္လုပ္လွ်င္ လုပ္ေဆာင္ ျခင္းပင္ အစိုးရစံုေထာက္မ်ားမွာ ဆရာေတာ္၏ေနာက္သို႔ တေကာက္ေကာက္ လိုက္၍ေနျခင္းေၾကာင့္ ဆရာေတာ္အား ကနဦး၌ သံဃာေတာ္မ်ား မေပါင္းသင္း၀ံ့ၾကေခ်။ ထို႔ျပင္ ဆရာေတာ္ေျပာပံု ေနပံုတို႔မွာ ႏိုင္ငံေရးဆရာေတာ္ပီပီ အနည္းငယ္ႏွင့္ ရွင္းရွင္းဘြင္းဘြင္း ေဟာေဟာဒိုင္းဒိုင္း ေျပာဆိုတတ္ေသာေၾကာင့္ အရဟတ္ၱဓဇဂုဏ္ႏွင့္ မညီညြတ္ဟု ဆိုကာ ဆရာေတာ္အား မည္သည့္ေက်ာင္းကမွ လက္မခံဘဲေနေသာေၾကာင့္ အင္းစိန္ ဒိစႀတိတ္ရွိ သမိုင္းၿမိဳ႕ (ယခု မရမ္းကုန္းၿမိဳ႕နယ္)ရွိ အိမ္တစ္အိမ္တြင္ သီးသန္႔ သီတင္းသံုး၍ ေနရွာသည္။ ထိုအခါ သူရိယသတင္းစာသည္ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမ၏ ႏိုင္ငံေရးေဆာင္ရြက္ပံုမ်ား အထူးတလည္ ေထာက္ခံအားေပးသည့္အျပင္ ဆရာေတာ္၏ အျပဳအမူမွာ မွန္ကန္ေၾကာင္းကို ေန႔စဥ္လိုလိုပင္ ေရးသားခဲ့ၾကသည္။ ဤသို႔ တစ္စတစ္စ လူသိမ်ား၍ ဆရာေတာ္ တရားပြဲမ်ားသို႔ သြားေရာက္၍ ႏိုင္ငံေရးတရားမ်ားကို နာစျပဳၾကေလသည္။ ဆရာေတာ္သည္ မ်ားေသာအားျဖင့္ သူရိယသတင္းစာတိုက္တြင္သာ သီတင္းသံုး၏။ ဦးဥတၱမ ႏိုင္ငံေရးလုပ္ေဆာင္ရာတြင္ ထိုေခတ္အခါက ေခတ္၏ ေရွ႕ေျပးျဖစ္ေသာ ဦးဘေဘ၊ ဦးလွေဘ စေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားက အားေပး၏။ ၎တို႔၏ လုံ႕လေၾကာင့္ သူရိယသတင္းစာ တိုက္၏ အကူအညီျဖင့္ တိုင္းသူျပည္သားမ်ား မ်က္စိပြင့္လင္း၍လာေလသည္။ သို႔ျဖစ္ရာ သူရိယသတင္းစာ၏ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားကို ေက်းဇူးတင္ထိုက္ေပသည္။

ဦးဥတၱမမွာ ႏိုင္ငံေရးတရားမ်ားကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေဟာေဟာဒိုင္းဒိုင္း ေဟာတတ္သည့္အတိုင္း သံဃာေတာ္ မ်ားအား ေက်ာင္းတြင္သာ က်ိန္း၍မေနၾကရန္ႏွင့္ တိုင္းျပည္သည္ ကၽြန္ဘ၀သို႔ ေရာက္၍ေနေသာအခါ တိုင္းသူ ျပည္သားမ်ားမွာ ကၽြန္မ်ားျဖစ္၍ ကၽြန္မ်ားကိုးကြယ္ေသာ ဘာသာသည္လည္း ကၽြန္ဘာသာႏွင့္ ကၽြန္သာသနာပင္ ျဖစ္မည္။ ကၽြန္ဘ၀မွ လြတ္ေျမာက္၍ သာသနာျပဳမင္း ေပၚေပါက္မွသာလွ်င္ သာသနာေတာ္ ႀကီးပြားထြန္းကားႏိုင္မည္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ေက်ာင္းတြင္ က်ိန္း၍ေနျခင္းငွာ မသင့္ေၾကာင္း၊ သံဃာ့သမဂၢီမ်ား ဖြဲ႕စည္းကာ လြတ္လပ္ေရးရရွိ ေအာင္ ႀကိဳးစားသင့္ေၾကာင္း စသည္ျဖင့္ ေဟာေျပာခဲ့ေလသည္။

သို႔ကလို ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမသည္ ျမန္မာျပည္အႏွံ႔ အေတာ္အသင့္ ႏိုင္ငံေရးတရားမ်ား ေဟာေျပာေတာ္မူ ခဲ့ၿပီးေနာက္ (၁၉၁၂) ခုႏွစ္တြင္ ဂ်ပန္ျပည္သို႔ တစ္ဖန္ျပန္ႂကြသြားျပန္သည္။ ႏွမျဖစ္သူ ေဒၚအိမ္စိုးႏွင့္ ျမန္မာလူငယ္ သံုးေယာက္တို႔ကိုပါ ေခၚသြားကာ ပညာသင္ၾကားေစသည္။ (၁၉၁၂) ခုႏွစ္တြင္ ဦးဥတၱမသည္ ဂ်ပန္ျပည္သို႔ ျပန္ႂကြသြားၿပီးေနာက္ (၁၉၁၂)ခု ေမလတြင္ ဂ်ပန္ျပည္မွ ျမန္မာျပည္သို႔ ေပးပို႔ေသာ စာသံုးေစာင္အနက္ ေမလ (၁၇) ရက္ ေန႔စြဲပါ စာတြင္-

““ဂ်ပန္အိမ္တို႔သည္ စကၠဴအိမ္မ်ား ျဖစ္သည့္အတြက္ အမည္းေနရာ၊ အျဖဴေနရာ၊ အ၀ါေနရာရွိသည္။ ထိုေနရာ တြင္ ေျမျဖဴႏွင့္ျဖစ္ေစ၊ ခဲတံႏွင့္ျဖစ္ေစ၊ မီးေသြးႏွင့္ျဖစ္ေစ မေရးရ။ ျမန္မာလူမ်ဳိးတို႔သည္ ထိုကဲ့သို႔ေရးျခင္းကို အလြန္ တရာ အေလ့အထရွိၾကသည္။ ျမန္မာျပည္၌ အိမ္တံခါးပိတ္၍ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ထရံ၌ေသာ္လည္းေကာင္း၊ စားပြဲခံု၌ေသာ္လည္းေကာင္း၊ စာသင္ေက်ာင္း၌ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္း၌ေသာ္လည္းေကာင္း၊ မီးရထားတြဲ ေပၚ၌ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ေရအိမ္၌ေသာ္လည္းေကာင္း၊ သာလာယံဇရပ္၌ေသာ္လည္းေကာင္း ေျမျဖဴႏွင့္ျဖစ္ေစ၊ မီးေသြးႏွင့္ျဖစ္ေစ မေကာင္းေသာ အျခင္းအရာ၊ ႐ိုင္းပ်ေသာ စာသားမ်ားကို ေရး၍ထားတတ္ၾကသည္။ ယင္းသည္ မေကာင္းေသာ အက်င့္စာရိတၱျဖစ္ေၾကာင္း ဟူ၍လည္းေကာင္း။


တစ္ဖန္ ဂ်ပန္ျပည္တြင္ ျမဴနီစီပါယ္အဖြဲ႕က ဦးေဆာင္၍ တိုက်ဳိၿမိဳ႕၏ သန္႔ရွင္းေရးလုပ္ေဆာင္ပံုကို ေမလ (၂၁) ရက္ ေန႔စြဲပါ စာတြင္-

ေမလ (၇) ရက္ေန႔က်ေသာအခါ တိုက်ဳိၿမိဳ႕ (ျမဴနီစီပါယ္) အစိုးရမ်ားထံမွ ဆင့္စာတြင္ အိမ္ကို ေကာင္းစြာ သန္႔ရွင္းရမည္ဆိုေသာေၾကာင့္ အိမ္ကို ေဆးေၾကာ၍ သန္႔ရွင္းၿပီးလွ်င္ ထားရေၾကာင္း။ ဤဂ်ပန္တစ္ျပည္လံုးတြင္ ႏွစ္ႏွစ္တစ္ခါ ေမလက်ေသာအခါ တစ္ေန႔ကို လမ္းတစ္လမ္း (ွ်ကေမအနမ) ကြာတာတစ္ခု၊ အရပ္ တစ္ရပ္ကို သန္႔ရွင္း ရေၾကာင္း၊ ထိုသို႔ သန္႔ရွင္းေသာအခါ ၀န္စည္စလည္ ပစ္ၥည္းေသတၱာမ်ား၊ ဖ်ာမ်ား၊ အသံုးအေဆာင္ အစခပ္သိမ္း တို႔ကို လမ္းေပၚမွာ ထုတ္၍ထားရသည္။ ဤကဲ့သို႔ ထားၿပီးလွ်င္ ပုလိပ္အရာရွိႀကီးမ်ား၊ ပုလိပ္သားမ်ားႏွင့္ သန္႔ရွင္းေရး ႀကီးၾကပ္သူမ်ား လာၿပီးလွ်င္ အိမ္းတြင္းကို ၀င္ၿပီး အညစ္အေၾကးရွိသည္၊ မရွိသည္၊ သန္႔ရွင္းသည္၊ မသန္႔ရွင္းသည္ကို ၾကည့္ၿပီးလွ်င္ သန္႔ရွင္းေသာအိမ္ျဖစ္ပါက ဤအိမ္သည္ ဤႏွစ္အတြက္ သန္႔ရွင္း၍ စစ္ေဆးၿပီးေၾကာင္းကို အိမ္တံခါး၀ တြင္ စကၠဴကေလးတစ္ခု ကပ္၍သြားေၾကာင္း။ ထိုကဲ့သို႔ အိမ္ကို ေကာင္းမြန္စြာ သန္႔ရွင္းရျခင္း၏ အေၾကာင္းကား အညစ္အေၾကး မရွိ၍ လူမ်ား က်န္းမာစြာရွိေလေအာင္ ေရာဂါဆိုး၊ အနာဆိုး မျဖစ္ေလေအာင္ ပုလိပ္ေရာဂါ မျဖစ္ ရေအာင္ ၾကည့္႐ႈေစာင္မ ေစာင့္ေရွာက္ရေၾကာင္း ဟူ၍လည္းေကာင္း။

တစ္ဖန္ ဂ်ပန္ျပည္ရွိ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားတို႔အေၾကာင္း ေမလ (၂၁)ရက္ ေန႔စြဲပါ အျခားစာ တစ္ေစာင္ တြင္-

““ဂ်ပန္ကၽြန္းတြင္ မိန္းကေလးျဖစ္ေစ၊ ေယာက်္ားေလးျဖစ္ေစ ေျခာက္ႏွစ္ေစ့၍ ဏမငာေမပ ွခ့သသူ (မူလတန္း စာသင္ေက်ာင္း)မွာ သင္လွ်င္ ထိုလူကေလး မိန္းကေလးတို႔သည္ ညကို (၁၀) နာရီမွအိပ္၍ မနက္ (၅) နာရီကို အိပ္ရာက ထရမည္ဟူ၍ အစိုးရမင္းမ်ားကပင္ ဥပေဒျပဳ၍ထားသည္။ ဦးပၪၥင္းတို႔ ျမန္မာလူမ်ဳိးတို႔ကား အအိပ္အေန၊ အစားအေသာက္၊ အေနအထိုင္ အစစအရာရာတို႔တြင္ စည္းကမ္းနည္းလမ္း မရွိသည့္အတြက္ေၾကာင့္ ပ်က္စီးျခင္းမူလ ျဖစ္ဟန္ရွိေၾကာင္း”” ဟူ၍ စာသံုးေစာင္တြင္ ဂ်ပန္၏ အေလ့အထ၊ သန္႔ရွင္းေရး၊ စည္းကမ္းပံုတို႔ကို အတိအလင္း ကိုယ္ေတြ႕ ေရးသားထားေလသည္။ ၄ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံမွ ျမန္မာျပည္သို႔ ျပန္ႂကြလာၿပီး သူရိယသတင္းစာတိုက္တြင္ သီတင္းသံုး ေနထိုင္ေတာ္မူၿပီး “ဂ်ပန္ျပည္အေၾကာင္း” စာအုပ္တစ္အုပ္ ေရးသားထုတ္ေ၀ခဲ့သည္။

ဆရာေတာ္၏စာအုပ္၌ ဂ်ပန္ျပည္အေၾကာင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဤသို႔ေဖာ္ျပထားသည္။

ငါတို႔ ဗုဒၶဘာသာ သာသနာေတာ္သည္ ေရွးအခါက အိႏိၵယႏိုင္ငံ မဇၩိမေဒသတြင္ အလြန္တရာႀကီးပြား၍ ယခုအခါ ဘယ့္အတြက္ေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာတရားကို မကိုးကြယ္ၾကေလသနည္း။ မိမိတို႔ ဗုဒၶဘာသာတရားေတာ္သည္ ႏွစ္ေပါင္း (၂၀၀၀)ေက်ာ္ ကာလက တည္ဘိသကဲ့သို႕ ယခုလည္း တည္ေစလိုေသာ ဆႏၵျဖင့္ အိႏိၵယႏိုင္ငံသို႔ သြား၍ ထိုသူတို႔၏ ဘာသာ၊ အယူ၀ါဒ၊ ထံုးစံ၊ စည္းကမ္းနည္းလမ္းတို႔ကို သင္ယူၿပီးလွ်င္ ေလ့လာတတ္ေျမာက္၍ ရွင္ေတာ္ ဘုရား၏ တရားေတာ္ျမတ္ကို ေဟာ၍ေနသည့္အတြင္း တိဗက္ႏိုင္ငံတြင္ ရဟႏၲာရွိသည္ဟု ၾကားရသျဖင့္ ထိုႏိုင္ငံသို႔ သြားလိုေသာဆႏ္ၵျဖင့္ ဟိမ၀ႏၲာေတာင္ေျခရင္း၌ တည္ရွိေသာ ဒါဂ်ီလင္ၿမိဳ႕သြား၍ တိဗက္ႏိုင္ငံသို႔ သြားရ၊ မသြားရ စံုစမ္းၾကည့္ရာ တိဗက္ဘာသာစကားတတ္လွ်င္ သြားႏိုင္သည္ဟု သိရေသာေၾကာင့္ ေမလတြင္ စ၍သင္သည္။ ႏို၀င္ဘာလက်ေသာအခါ အလြန္ေအးခ်မ္းလွသျဖင့္ ကာလကတၱား (ယခု ကိုးလ္ကတၱား)သို႔ ျပန္လာခဲ့သည္။

ဧၿပီက်ေသာ္ တစ္ခါသြား၍ သင္ၾကား၊ အနည္းငယ္ ေျပာတတ္ဆိုတတ္ေသာအခါ တိဗက္သို႔ ဒါဂ်ီလင္မွ သြား၏။ နယ္ျခားသို႔ ေရာက္ေသာအခါ မ၀င္ရဆို၍ ျပန္လာၿပီးလွ်င္ ကရိမာယာ (ကသီရ)ႏိုင္ငံသို႔ သြားျပန္၏။ ထိုႏိုင္ငံက ဆာရီနာဂရၿမိဳ႕ႏွင့္ (၁၅)ရက္ခရီးခန္႔ ကြာေ၀းေသာ လဒတ္ၿမိဳ႕သို႔ ၀င္ရေအာင္ သြားေရာက္ျပန္သည္။ မ၀င္ရဟု တားျမစ္သည့္အတြက္ စိတ္ပ်က္ၿပီးလွ်င္ အိႏၵိယႏိုင္ငံအတြင္းႏွင့္ ေရွးက အလြန္တရာႀကီးက်ယ္ေသာ အီဂ်စ္ႏွင့္ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံ ဥေရာပႏိုင္ငံတို႔သို႔ လွည့္လည္၍ သြားလာေနစဥ္အတြင္း ဂ်ပန္လူမ်ဳိးတို႔ႏွင့္ ႐ုရွားလူမ်ဳိးတို႔ စစ္ၿပိဳင္၍တိုက္ၾကရာ စစ္တိုက္ေသာေန႕ကစ၍ စစ္ပြဲၿပီးသည့္တိုင္ေအာင္ ဂ်ပန္လူမ်ဳိးတို႔သည္ အေရးသာလ်က္ ႐ုရွား လူမ်ဳိးတို႔ကို ႏိုင္နင္းေၾကာင္းကို သတင္းစာ အေစာင္ေစာင္တို႔တြင္ ေတြ႕ျမင္ရ၍ ေရွးအခါက ရာဇ၀င္၊ မဟာ၀င္တို႔တြင္ အပါအ၀င္မဟုတ္ေသာ ႏိုင္ငံ၏ အေရအတြက္တြင္ မသြင္းေသာ အာရွတိုက္အေရွ႕ဘက္က ဆီမီးခြက္ေလာက္ ဂ်ပန္က ႐ုရွားကိုႏိုင္ေၾကာင္း။ ဂ်ပန္လူမ်ဳိးတို႔ႏွင့္ ႐ုရွားလူမ်ဳိးတို႔ကို ယွဥ္၍ၾကည့္လိုက္ေသာ္ ဂ်ပန္တို႔က လူပုလူငယ္၊ ႐ုရွားတို႔က ဂ်ပန္ထက္ ခြန္အားဗလ ျပည့္စံုေၾကာင္း၊ သို႔ပါလ်က္ ဂ်ပန္သည္ ႐ုရွားလူမ်ဳိးတို႔ကို စစ္ၿပိဳင္တိုက္လ်က္ အဘယ့္ေၾကာင့္ ႏိုင္သနည္းဟု အံ့ၾသျခင္းျဖစ္ၿပီးလွ်င္ ယခုအခါ ငါတို႔သည္ သူတကာထက္ အစစအရာရာတြင္ ေအာက္က်ေနသည့္ အတြက္ ငါတို႔ဘာသာတရားသည္လည္း ဘယ္ေသာအခါမွ ႀကီးပြားမည္မဟုတ္။

ငါတို႔ႏိုင္ငံ၊ ငါတို႔ျမန္မာလူမ်ဳိး ႀကီးပြားမွသာလွ်င္ ငါတို႔ကိုးကြယ္ေသာ ရွင္ေတာ္ဘုရား၏ သာသနာေတာ္သည္ လည္း ႀကီးပြားေက်ာ္ေဇာ၍ ကမၻာေပၚတြင္ ေပၚလြင္ထြန္းေတာက္လာႏိုင္မည္ဟု အထင္ရွိ၍ ဂ်ပန္လူမ်ဳိးတို႔၏ လံု႕လ၊ ၀ီရိယ၊ စည္းကမ္းနည္းလမ္း၊ ထံုးစံ ဘာသာ အယူ၀ါဒ၊ အစားအေသာက္၊ အေနအထိုင္၊ အသြားအလာ၊ အေျပာအဆို၊ ယဥ္ေက်းျခင္းတို႔ကို နည္းခံရေအာင္အႀကံျဖင့္ ၁၉၁၇ ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာျပည္သို႔ ျပန္လာ၍ ထိုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ (၄) ရက္ေန႔ ရန္ကုန္က စင္ကာပူၿမိဳ႕သို႔ သေဘၤာစီး၍ ထြက္ခြာ၏။ ထိုမွတစ္ဖန္ (၁၀) ရက္ေန႔ ဂ်ပန္ကၽြန္းႀကီးသို႔ သေဘၤာစီး၍ ထြက္ခြာရာ ယိုကိုဟားမားဆိပ္ကမ္းသို႔ မတ္လ (၁၇) ရက္ေန႔ေရာက္ေၾကာင္း၊ ေနရထိုင္ရတာမ်ားကို စံုစမ္းလိုက္ေသာ္ ျမန္မာျပည္က ရဟန္းေတာ္မ်ားကဲ့သို႕ ဆြမ္းခံစား၍မရ၊ တျခား ဥေရာပတိုက္သား တရားေဟာဆရာ တို႔ကဲ့သို႔ ေထာက္ပံ့ၾကည့္႐ႈေသာ အသင္းမ်ားလည္း မရွိ၊ သို႔ေသာ္ မိမိပညာကို အားကိုး၍ အိႏၵိယႏိုင္ငံမွာပင္ တစ္စံု တစ္ေယာက္ ေထာက္ပံ့ေသာသူ မရွိဘဲလ်က္ ရွစ္ႏွစ္ေက်ာ္မွ် ေနထိုင္ခဲ့သည္။

ဤ ဂ်ပန္ျပည္မွာလည္း ေနထိုင္ေအာင္ ႀကံသည္ဟူေသာ ဆႏၵျဖင့္ တုိက်ဳိၿမိဳ႕ ဗုဒၶဘာသာသိပၸံေက်ာင္းေတာ္ ႀကီးတြင္ အႀကီးဥကၠ႒ျဖစ္ေသာ အမတ္ႀကီး အိုတာမီထံ ဦးပၪၥင္းသည္ ရဟန္း၀ါ (၉) ၀ါရ၍ အဂၤလိပ္ဘာသာႏွင့္တကြ ပါဠိဘာသာ၊ သကၤ႐ိုက္ဘာသာ၊ ဘဂၤလီ၊ နာဂရီ အားလံုး ရွစ္ဘာသာကို စာႏွင့္တကြ တတ္ေျမာက္၍ အမတ္ႀကီး၏ သိပၸံေက်ာင္းတြင္ အသံုးျပဳလိုပါက ဦးပၪၥင္းကို အေၾကာင္းၾကားပါဟု စာေပးလိုက္ရာ ႏွစ္ရက္ေနၿပီးမွ စာျပန္ေလသည္။ စာႏွင့္ ကိုယ္ေတာ္ႂကြလာခဲ့ပါ။ ကိုယ္ေတာ္ ဂ်ပန္စာႏွင့္ စကား အယူ၀ါဒ၊ ဓေလ့ထံုးစံမ်ားကို သင္ပါ။ သင္ေနသည့္ အတြင္း စရိတ္စကကို ကၽြန္ေတာ္က ခံယူပါမည္ဟု ဆို၍ ႂကြသြားေသာအခါ အဂၤလိပ္စာတတ္ေသာ ဂ်ပန္တစ္ေယာက္ ကို အပ္လ်က္ သင္ျပေစပါသည္။ တစ္ႏွစ္သင္ၿပီးလွ်င္ ဂ်ပန္စာကို ဘာသာစကားႏွင့္တကြ စာေမးပြဲ၀င္၍ ေအာင္ျမင္ သည္။

ထို႔ေနာက္ တက္ၠသိုလ္တြင္ ပါဠိႏွင့္ သကၤ႐ိုက္ဘာသာ ပေရာ္ဖက္ဆာအျဖစ္ ခန္႔အပ္၍ အျခားဆရာမ်ား နည္းတူ လခကို ေပးမည္ဟုေျပာ၏။ ခင္ဗ်ား ေက်းဇူးအလြန္ႀကီးပါတယ္။ လစာ မယူပါရေစႏွင့္။ ေရွးကကဲ့သို႔ပင္ ၾကည့္႐ႈေထာက္ပံ့ပါ။ ဦးပၪၥင္းသည္ ထိုသိပၸံေက်ာင္းေတာ္တြင္ (၂)ႏွစ္ေက်ာ္ေလာက္ ျပၿပီးေနာက္ မိမိေမြးရပ္ဌာေနသို႔ မေရာက္သည္မွာ ၾကာၿပီျဖစ္၍ ျပန္ဦးမည္အႀကံျဖင့္ အမတ္ႀကီးကိုေျပာရာ စရိတ္ဘယ္ေလာက္ အလိုရွိပါသနည္းဟု ေမး၏။ ဦးပၪၥင္းက ယခု ျမန္မာျပည္သို႔အျပန္တြင္ ကိုရီးယား၊ မန္ခ်ဴးရီးယားျပည္၊ ႐ို႔အာသာၿမိဳ႕၊ တ႐ုတ္ျပည္၊ အာနမ္ျပည္ (ကေမၻာဒီးယား)၊ ထိုင္း၊ သီဟိုဠ္ကၽြန္း (သီရိလကၤာ)၊ အိႏၵိယႏိုင္ငံတို႔ကို လွည့္လည္၍ ျပန္လိုေၾကာင္း ေျပာေသာအခါ ဒုတိယတန္း၌ စားစရိတ္၊ ခရီးစရိတ္ကို တြက္၍ေပးလိုက္သည္။ ဂ်ပန္မွ (၁၉၁၀) ျပည့္ႏွစ္တြင္ ထြက္လာေၾကာင္း၊ (၁၉၁၁) ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာျပည္သို႔ေရာက္ေၾကာင္း စသည္ျဖင့္ ေရးသားထားေလသည္။

ဦးဥတၱမ ေရးသားထားေသာ “ဂ်ပန္ျပည္အေၾကာင္း” စာအုပ္တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသည့္ စာပိုဒ္မ်ားကို ဖတ္႐ႈျခင္းျဖင့္ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမသည္ ျမင့္မားေသာ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ မည္သို႔မည္ပံု ျပည္ပႏိုင္ငံမ်ားသို႔ လွည့္လည္ သြားလာခဲ့သည္ ဆိုသည္ကို သိရွိႏိုင္ေပသည္။

သူရိယသတင္းစာမွေန၍လည္း အမ်ဳိးကို ေစာင့္ေရွာက္ရမည့္ ၀ံသာႏုရက္ၡိတ တရားမ်ားကို လႈံ႕ေဆာ္ေရးသား ခဲ့သည္။ ယင္းေနာက္ ကမာရြတ္တြင္ တစ္ပါးတည္း သီတင္းသံုးကာ ႏိုင္ငံေရးတရားမ်ားကို လွည့္လည္ေဟာေျပာမႈ ျပဳခဲ့သည္။ ထိုစဥ္က ဆရာေတာ္အား တရားေဟာေသာအခါ ကားမရွိလွ်င္ ထမ္းစင္ (ေ၀ါ)ျဖင့္ လူမ်ဳိးေပါင္းစံုထမ္း၍ တရားေဟာစင္ျမင့္ေပၚသို႔ အေရာက္ပို႔ေဆာင္ေပးၾကသည္။

၁၉၂၀ ျပည့္ႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလတြင္ ဦးဥတၱမ ႏိုင္ငံေရးမ်ဳိးေစ့ခ်ေပးခဲ့ေသာ အဟုန္ေၾကာင့္ တကၠသိုလ္ေက်ာင္း သားမ်ား သပိတ္စတင္ေမွာက္ၾကသည္။ ထိုစဥ္က ဘုရင္ခံမွာ အဂၤလိပ္လူမ်ဳိး ဆာရယ္ဂ်ီနယ္ကရက္ေဒါက္ ျဖစ္သည္။ ေက်ာင္းသားမ်ား သပတ္ေမွာက္စဥ္က ဆရာေတာ္မွာ ကာလကတၱားၿမိဳ႕သို႔ ေခတၱႂကြေရာက္ေနသည္။ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမသည္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားမ်ား သပိတ္ေမွာက္ေၾကာင္းကို ၾကားသိသည္ႏွင့္ တစ္ၿပိဳက္နက္ မီရာ သေဘၤာျဖင့္ ကာလကတၱားၿမိဳ႕မွ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕သို႔ ႂကြေရာက္လာခဲ့ေလသည္။ ယင္းအေၾကာင္းႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ဗမာ့ေခတ္ သတင္းေထာက္ ဦးဘရင္သည္ သူေရးသားေသာ “ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမ” စာအုပ္ စာမ်က္ႏွာ (၄၂)တြင္ ဤသို႔ ေရးသား ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

““(၁၉၂၀) ျပည့္ႏွစ္၊ တန္ေဆာင္မုန္းလတြင္ ဦးဥတ္ၱမ ကာလကတ္ၱားတြင္ ေရာက္ရွိေန၏။ ထိုႏွစ္က ဦးဥတ္ၱမ၏ ဦးရီးေတာ္ျဖစ္သူ စစ္ေတြ႕ၿမိဳ႕မွ ဦးခ်စ္ခိုင္ႏွင့္ ဇနီး မစံလွျဖဴတို႔သည္ မ်က္စိေရာဂါကုသရန္ ကာလကတ္ၱားသို႔ ေခတ္ၱ သြားၾကသည္။ ထိုအခါတြင္ ဦးဥတ္ၱမ၏ညီ ေက်ာ္ထြန္းေအာင္သည္လည္း ပါသြားလ်က္ ကာလကတ္ၱားၿမိဳ႕ ရခိုင္ပြဲစား တစ္ဦး၏အိမ္တြင္ တည္းခိုေနထိုင္ၾကသည္။

တစ္ေန႔ေသာအခါ ဆရာေတာ္ ဦးဥတ္ၱမသည္ ေၾကးနန္းစာရြက္ကေလးတစ္ခုကို ကိုင္ၿပီး ၿပံဳးၿပံဳးရယ္ရယ္ႏွင့္ ပြဲစားအိမ္သို႔ ႂကြလာသည္။ ေဒြးေတာ္သူ မစံလွျဖဴက ““အလို- ဦးပၪ္ၥင္း ဒီတစ္ခါ ရယ္လို႔ေမာလို႔၊ ဘာမ်ား သေဘာက်ၿပီး ျပန္လာသလဲ””ဟု ဆီး၍ေလွ်ာက္ထားေလသည္။

““ဒကာမႀကီး ဒီတစ္ခါေတာ့ က်ဳပ္ကိုယ္က်ဳပ္ ေသေပ်ာ္ၿပီလို႔ ၀မ္းသာအားရရွိတာနဲ႔ ၿပံဳးလာတာပဲ””ဟု အမိန္႔ ရွိေလသည္။ ေဒြးေတာ္က ““ဘာမ်ားျဖစ္လာသလဲ””ဟု ေမးရာ ဦးဥတ္ၱမက ““ငါတို႔ ဗမာလူမ်ဳိးေတြ လူနဲ႔သူနဲ႔ တူလာ ၾကၿပီ၊ ဒီလို လူစိတ္ရွိလာလို႔ ငါ၀မ္းသာလာတာပဲ””ဟု ဆို၏။

““အရင္ကေတာ့ ဗမာေတြဟာ လူစိတ္မရွိလို႔ ေခြးစိတ္ရွိေနသလား ဘုရား””

ဦးဥတ္ၱမက ““လူစိတ္ရွိတယ္ဆိုတာ ဒီလုိေလ၊ လူဟာ လူ႕အခြင့္အေရး ဘာလဲဆိုတာ နားလည္လာၾကတယ္၊ ကိုယ့္အခြင့္အေရး ကိုယ္သိၿပီး မရ-ရေအာင္ ႀကိဳးစားတတ္ရင္ ဒါဟာ လူစိတ္ရွိတယ္လို႔ ဦးပၪ္ၥင္း ဆိုလိုတာပဲ။ ေဟာ- အခု ရန္ကုန္ေကာလိပ္ေက်ာင္းသားေတြကစၿပီး အဂၤလိပ္ေက်ာင္းေတြက သင္ေပးတဲ့ပညာကို မေက်နပ္လို႔ သပိတ္ေမွာက္ၾကကုန္ၿပီတဲ့။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ကေနၿပီး အဲဒီကိစ္ၥႀကီးမွာ ဦးပၪ္ၥင္းထံ အႀကံၪဏ္ေတြ ယူခ်င္လို႔ ဦးပၪ္ၥင္းကို ရန္ကုန္ႂကြလာခဲ့ပါဆိုတာ ေၾကးနန္းစာ အခုပဲရတယ္။ ဗမာေတြ ဒီလို စိတ္ေတြ၀င္စားလာၾကဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ၿပီး ဦးပၪ္ၥင္း ႀကိဳးစားေနတာ အခုေတာ့ ႀကိဳးစားရက်ဳိးနပ္ၿပီ။ ဒါေၾကာင့္ ဦးပၪ္ၥင္း ေသေပ်ာ္ပါၿပီလို႔ ေျပာတာ””ဟု ရွင္းလင္းေတာ့မွပင္ ေဒြးေတာ္၊ ဦးရီးႏွင့္ ညီျဖစ္သူတို႔ နားရွင္းသြားၾကေလသည္။””

ရန္ကုန္ေကာလိပ္ ပထမသပိတ္ႀကီးမွာ (၁၉၂၀) ျပည့္ႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ (၅) ရက္ေန႔၊ (၁၂၉၀) ျပည့္ႏွစ္၊ တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္ေက်ာ္ (၁၀) ရက္ေန႔တြင္ သပိတ္ေမွာက္ခဲ့သည္။ ထိုသတင္းၾကးနန္းကို ရလွ်င္ရခ်င္းပင္ ဆရာေတာ္သည္ ရန္ကုန္သို႔ မီရာသေဘၤာျဖင့္ ႂကြလာၿပီး ၀ိုင္အမ္ဘီေအေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးသည္ ဟူသတည္း။

ရန္ကုန္ေကာလိပ္ သပိတ္ေမွာက္ၿပီးေနာက္ နယ္ခ်ဲ႕အစိုးရသည္ မ်ဳိးခ်စ္စိတ္ႏႈိးဆြရာ လက္နက္ေကာင္းတစ္ခု ျဖစ္ေသာ သတင္းစာမ်ားကို ပိတ္ပစ္ရန္ အာမခံေၾကးမ်ား ေတာင္းခဲ့သည္။ အဂၤလိပ္ေငြ (၂၀၀၀ိ)၊ (၃၀၀၀ိ)၊ (၅၀၀၀ိ) စသည္ျဖင့္ အာမခံေၾကးမ်ား ေပးခဲ့ရရွာသည္။ ဂ်ာနယ္အခ်ဳိ႕ကိုလည္း ပိတ္ပစ္လိုက္ရာ သူရိယ၊ ျမန္မာ့အလင္း၊ ပညာ့အလင္းႏွင့္ ဗႏၶဳလဂ်ာနယ္ (၄) ေစာင္သာ က်န္ရစ္ေတာ့သည္။

ထိုစဥ္ ေ၀လမင္းသား (ေနာက္နန္းစြန္႔ အ႒မေျမာက္ ေဂ်ာ့ဘုရင္) ျမန္မာျပည္သို႔ လာမည္ျဖစ္ရာ ၀ိုင္အမ္ ဘီေအအသင္းမွ ႀကီးမွဴး၍ ေ၀လမင္းသားကို မႀကိဳဆိုရန္ သပိတ္ေမွာက္္ၾကသည္။ ေခါင္းေဆာင္အခ်ဳိ႕ကို ဖမ္းၿပီး သပိတ္ေမွာက္လွ်င္ အျပစ္ေပးႏိုင္ေသာ ဘိြဳင္ေကာက္ ဥပေဒကို ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။

ထိုသို႔ ဘုရင္ခံ တင္းတင္းမာမာ ေဆာင္ရြက္လာေသာအခါ ျမန္မာျပည္သူမ်ား မေက်မနပ္ ျဖစ္ေနၾကေသာ္ လည္း မိမိတို႔၏ ဆႏ္ၵကို ဖြင့္ဟထုတ္ျပျခင္း မျပဳ၀ံ့ျဖစ္ေနခ်ိန္တြင္ ဆရာေတာ္ ဦးဥတ္ၱမသည္ ဘုရင္ခံထံ စာတစ္ေစာင္ ေရးပို႔လိုက္ေလသည္။ ထိုစာမွာ ““ဆာရယ္ဂ်ီနယ္ကရက္ေဒါက္မင္း ျမန္မာျပည္က ထြက္သြား”” ဟူ၍ ျဖစ္ေလသည္။ အဆိုပါ ႏွင္စာကို သူရိယသတင္းစာက ထည့္သြင္းေဖာ္ျပခဲ့ရာ တစ္တိုင္းတစ္ျပည္လံုး မ်က္လံုးျပဴး အံ့အားသင့္ခဲ့ ၾကသည္။ အေၾကာင္းမွာ ဘုရင္ခံကို ရဲရဲ၀ံ့၀ံ့ ျပတ္ျပတ္သားသား ေရးရဲေသာ အာဇာနည္ပုဂ္ၢိဳလ္ထူး၏ စာေၾကာင့္ပင္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္တည္း။

ဤစာေၾကာင့္ ျမန္မာလူမ်ဳိးမ်ားအတြင္း၌ မီးခဲျပာဖံုးျဖစ္ေနသည့္ လြတ္လပ္ေရးစိတ္၊ အမ်ဳိးသားစိတ္ဓာတ္ကို တပ္လွန္႔ႏႈိးေဆာ္ေပးလိုက္သလို ျဖစ္သြားသည္။ ျမန္မာလူမ်ဳိးမ်ား ႏိုးၾကားထႂကြလာၾကသည္။ ဇာတိေသြး ဇာတိမာန္ တက္ႂကြလာသည္။ ထို႔ျပင္ ဤကဲ့သို႔ ေျပာႏိုင္ေသာ အခြင့္အေရးရွိသည္ဟူေသာ အခ်က္ကို ျမန္မာလူမ်ဳိးတို႔အား ႏိုးၾကားသိျမင္လာေစခဲ့ေလသည္ ။

ကြန္ျပဴတာ အသံုးျပဳသူတိုင္း အသံုး၀င္သည့္ စာအုပ္မ်ား

===============================

http://www.mediafire.com/?ememzwhndzm = Gmail ရဲ ့ လႈဴိ႕၀ွက္ ခ်က္ေတြသိခ်င္ရင္

http://www.mediafire.com/?noziemyl5yj = GTALK ႏွင့္ပက္သက္သမွ်

http://www.mediafire.com/?050ltj4kgkd = လြယ္ကူစြာ ဂ်ီေမးႏွင့္ ဂ်ီေတာ့အသံုးၿပဳနည္း

http://www.mediafire.com/?yyyzjylj2gy = ဂူးဂဲလ်ိဳ႕၀ွက္ခ်က္မ်ား

http://www.mediafire.com/?tzdqjdmemdj = ၀က္ဒီဇိုင္း လက္ေတြ႔ သင္ခန္းစာမ်ား

http://www.mediafire.com/?xagz1meq9yn = ၿမန္မာဘေလာ့ တစ္ခု ၿပဳလုပ္ပံု အဆင့္ဆင့္

http://www.mediafire.com/?dgxzdjwdrmd = ၀က္ပိတ္တစ္ခု ဖန္တီးၿခင္း

http://www.mediafire.com/?w3cdqdzwmmx = HTML မိတ္ဆက္

http://www.mediafire.com/?zjcjv2dnrso = ဘေလာ့ဂါႏွင့္ ဆိုက္ဘာ အတိုက္အခံ သမားမ်ား လက္စြဲ

http://www.mediafire.com/?twdjnizznnu = PHOTOSHOP NOTES(2) အေၾကာင္း

http://www.mediafire.com/?p07vsb70gmrk9q5 = ADOBE PHOTOSHOP CS (ၿမန္မာ)

http://www.mediafire.com/?52q0ew2umzg = TIPS AND TRICKS OF PS CS4 (အဂၤလိပ္)

http://www.mediafire.com/?wlzgykyjmjw = MAYA AND PHOTOSHOP (အဂၤလိပ္)

http://www.mediafire.com/?0yxwwztxf1k = ADOBE PHOTOSHOP 7.0

http://www.mediafire.com/?twdjnizznnu = ဖိုတိုေရွာ့မွတ္စုမ်ား

http://www.mediafire.com/?jd0hmmzdqdj = ပံုရိပ္မ်ားရဲ႕ဖြဲ႔စည္းပံုသဘာ၀

http://www.mediafire.com/?ijjgjjvz3t3 = ဗီဒီယိုတည္းၿဖတ္ၿခင္းသင္ခန္းစာ

http://www.mediafire.com/?dluzztilwmb = PC MECHANIC

http://www.mediafire.com/?ytoevqnnqwy = ပီစီတစ္လံုး တပ္ဆင္ရန္ ေရြးၿခယ္ၿခင္း

http://www.mediafire.com/?qatznyhmycx = ကြန္ျပဴတာသိပံၸၸမိတ္ဆက္

http://www.mediafire.com/?dluzztilwmb = ဒီစာအုပ္ဖတ္ၿပီးမွ ကြန္ပ်ဴတာၿပင္ပါ

http://www.mediafire.com/?qnji1uh2qnj = ကြန္ပ်ဴတာ အေၾကာင္း အေသးစိတ္ သိစရာ

http://www.mediafire.com/?zxjnayfxynw = ကြန္ပ်ဴတာ တပ္ဆင္ၿပဳၿပင္ ထိန္းသိမ္းနည္း

http://www.mediafire.com/?ksqsyeashheupib = အေကာင္းဆံုး ကြန္ပ်ဴတာ ၿပဳၿပင္ၿခင္း အေၿခခံနည္းစနစ္

http://www.mediafire.com/?qndaxgdede0 =ကြန္ပ်ဴတာအေမးအေၿဖ

http://www.mediafire.com/?wswd9ayna1t = ကြန္ပ်ဴတာ ၿပဳၿပင္ ထိန္းသိမ္း ၿခင္းႏွင့္
http://www.mediafire.com/?z0jmgzdyggq = ကြန္ပ်ဴတာ အဆင့္တိုးၿမွင့္ ၿခင္းႏွင့္
http://www.mediafire.com/?dzsiyudsbh3 = သတင္းအခ်က္ အလက္ ဆက္သြယ္ေရး စနစ္

http://www.mediafire.com/?twnftxnvxtr = ကြန္ပ်ဴတာ သံုးစြဲသူတိုင္း အတြက္ အဂၤလိပ္စာ

http://www.mediafire.com/?njiycdz4htw = တီထြင္မွဳ ေမွာ္၀ိဇၨာၾကီး အယ္လ္ဗာ အယ္ဒီဆင္

http://www.mediafire.com/?ymzb9ubyzmm = ၂၁ ရာစု ဂူးဂဲႏွင့္ ေၿပာင္းလဲသြားေသာ အင္တာနက္ စီးပြားေရးစနစ္ကို ေလ့လာၿခင္း

http://www.mediafire.com/?cigqtwgskzx = တီထြင္မွဳမ်ား
http://www.mediafire.com/?wymogtik4cu = သိပၸံႏွင့္ နည္းပညာ

မူရင္း= ကြန္ျပဴတာ အသံုးျပဳသူတိုင္း အသံုး၀င္သည့္ စာအုပ္မ်ား

ရခိုင္အာဇာနီသူရဲေကာင္း ခိုင္မိုးလင္း ကိုဂုဏ္ၿပဳတမ္းတ အထိမ္အမွတ္

ဘဂၤလားေဒရ့ွ္ မွာ က်င္ပနိန္စိုင္

ရခိုင္အာဇာနီ ခိုင္မိုးလင္း(၁၉၄၄-၁၉၇၇)
ရခိုင္ၿပည္လြတ္ေၿမာက္ေရးပါတီဥကၠ႒ၾကီးႏွင္႔ရခိုင္ၿပည္လြတ္ေၿမာက္ေရး တပ္မေတာ္ဖခင္ၾကီး တစီတစ္ေစာင္းေလ့လာ
ဗ်ာလ္ တင္ၿပလိုက္ပါေရ။ ရခိုင္႔အာဇာနီ ခိုင္မိုးလင္းကို အဖဦးေမာင္ၿဖဴသီးႏွင္႔ အမိေဒၚလွညြန္႔ဦးတို႔မွ ၁၉၄၄ ခုႏွစ္တြင္ရေသ့ေတာင္ၿမိဳ့နယ္အ၀ဒါေက်းရြာမွာ မြီးဖြားခပါေရ။ငယ္နာေမကေတာခါ စံလွေဘာ္ၿဖစ္ေတ ။အဖရခိုင္ၿပည္ၾကီးႏွင့္ရခိုင္လူမ်ိဳးတိကိုကြ်န္ဘ၀မွလြတ္ေၿမာက္နိုင္ေရးအတြက္ ရခိုင္တပ္မ
ေတာ္နန္ ရခိုင္လြတ္ေၿမာက္ေရးပါတီကိုထူေထာင္ကာ ဆင္းရဲဒုကၡမ်ိဳးစံုခံၿပီး အသက္သြီးခြ်ဲတိကိုရင္ႏွီးၿဗီးေက
ဗမာ့ရန္သူမဆလႏွင့္တိုက္ပြဲေပါင္းေၿမာက္ ၿမားစြာ ယွဥ္ၿပိဳင္တိုက္ခိုက္ခပါေရ။ နီထြက္ရာအရပ္ၿဖစ္ေတ ၿမန္မာၿပည္အရွီဖက္ၿခမ္း ကရင္ၿပည္ ေသာ္လဲထာ စခန္းမွ မိုးလင္းရာဇာစစ္ေၾကာင္းကိုဦးေဆာင္ကာ ခရီမိုင္ေပါင္း(၂၀၀၀)ေက်ာ္၀ီးေရ အဖရခိုင္ၿပည္သို ့တစ္ႏွစ္နီးပါးခန္ ့ဇြဲသတၱိအၿပည့္ၿဖင့္ ခ်ီတက္ခပါေရ။
ရခိုင္ၿပည္လြတ္ေၿမာက္ေရးအတြက္ သူရဲေကာင္းပီသစြာ ဦးေဆာင္လမ္းၿပနိုင္ခပါေရ ။ ရခိုင္ၿပည္လြတ္ေၿမာက္ေရးအတြက္ အဓိဌာန္ၿပဳၿပီးေက ၊ကရင္ၿပည္မွ သွ်မ္းၿပည္ ေတာင္ပိုင္း အလယ္ပိုင္း၊
ေၿမာက္ပိုင္း၊ကခ်င္ၿပည္မ်ားကိုၿဖတ္ေက်ာ္လာၿဗီး ခ်င္းၿပည္ လမ္းခုလတ္ တီးတိန္ၿမိဳ့နယ္အေရာက္ ဗမာရန္သူ
မဆလတပ္ရင္း(၅)ရင္း ၿဖင့္၀ိုင္းရံပိတ္ဆို ့ၿခင္းကိုခံရၿဗီး အပါးကပ္လွံစြပ္ထိုးတိုက္ပြဲ ေပါင္း(၉)ပြဲအပါးကပ္ရင္ဆိုင္တိုက္ပြဲေပါင္း(၃၀)ေက်ာ္ၿဖစ္ပြားၿဗီးေနာက္ ရန္သူ ့ထံတြင္လံုး၀ဒူးမေထာက္
လက္မေၿမာက္ ငါအတြက္က်ည္သံုးေတာက္ ေၿပာခေရစကားအတိုင္း ၁၉၇၇ခုဇြန္လ(၄)ရက္နိန္ ့မိမိကိုယ္ကို အဆံုးစီရင္ကာ အာဇာနည္ပီသစြာ သမိုင္းပီးတာ၀န္က်ီခပါသည္။
ဥကၠ႒ခိုင္မိုးလင္း မွာခေရ အဆိုအမိန္ ့၆ခ်က္မွာ
၁။ရခိုင္တစ္မ်ိဳးသားလံုးတစ္မိတည္သားပမာခ်စ္ခင္ကတ္။
၂။ရခိုင္ၿပည္လြတ္ေၿမာက္ေရးအတြက္ ရခိုင္တပ္မေတာ္ကိုတည္ေဆာက္ကတ္။
၃။ရခိုင္ၿပည္လြတ္ေၿမာက္ေရးအတြက္ဘ၀တူအဖိနိပ္ခံၿပည္သူမ်ားနန္လက္တြဲကတ္။
၄။ရခိုင္ၿပည္လြတ္လပ္ေရးသည္လက္နက္ကိုင္တိုက္ပြဲမွတပါးအၿခားေသာနည္းလမ္းမဟိန္။
၅။ရခိုင္ၿပည္လြတ္လပ္ေရးသည္ရခိုင္အမ်ိဳးသားစည္းရုံးညီညြတ္ေရးတြင္တည္ဟိန္သည္။
၆။ရန္သူ ့ထံတြင္ဒူးေထာက္လက္ေၿမာက္ၿခင္သည္ အဖိနိပ္ခံၿပည္သူမ်ားအတြက္ ခြင့္မလြတ္နိုင္ေသာရာဇ၀တ္မွဴးက်ဴးလြန္ရာေရာက္သည္။
ခရီမထြက္ခင္ ဥကၠ႒ၾကီး ခိုင္မိုးလင္း ေၿပာခသည္မိန္ ့ခြန္း(၁၉၇၆)ဇြန္လ(၅)
.

ရန္ကုန္-သံတြဲ အျမန္ယဥ္ေခ်ာက္ထဲက် (၁၃) ဦးေသ အမ်ားအျပားဒါဏ္ရာ

ခုိင္လင္းစံ (Arakan Review)၊ ဇန္နဝါရီလ (၂၃) ရက္၊ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္။
------------------------------------------------------------------
ရခိုင္ျပည္၊ သံတြဲၿမိဳ႕ႏွင့္ ရန္ကုန္သို႔ ေျပးဆြဲေနေသာ ေအာင္သစၥာ အျမန္ယဥ္္မွာ ယေန႔နံနက္ အရုဏ္ပိုင္းအခ်ိန္တြင္ ရခိုင္ရိုးမ ေတာင္တန္းကို ျဖတ္ေက်ာ္ေနစဥ္ လမ္းေလွ်ာ္ကာ ေခ်ာက္ထဲသို႔ ထိုးက်သြားေၾကာင္း သတင္းရရွိသည္။

အဆိုပါကားမွာ ရန္ကုန္မွ သံတြဲသို႔ ထြက္ခြာလာျခင္းျဖစ္ၿပီး ရခိုင္ရိုးမေတာင္တန္းရွိ မိုင္တိုင္အမွတ္ (၇၁/၄) ေနရာ ေနပူေတာင္မွ အဆင္းတြင္ တိမ္းေမွာက္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ကာ ေသဆံုးသူ (၁၃) ဦးရွိၿပီး၊ ထိခိုက္ဒါဏ္ရာရသူ အမ်ားအျပားရွိကာ လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ ေတာင္ကုတ္ေဆးရံုသို႔ ဒါဏ္ရာရလူနာ (၂၄) ဦး ေရာက္ရွိေနေၾကာင္းၿပီး က်ိဳးပဲ့သူမ်ားႏွင့္ ဒါဏ္ရာျပင္းထန္သူမ်ားအား သံတြဲေဆးရံုသို႔ အေရးေပၚ ပို႔ေဆာင္ရန္ စီစဥ္ေနေၾကာင္း သိရသည္။

“ကားေမွာက္တာက အခ်ိန္ကို အတိက် မသိရေသးပါဘူး။ အခ်ိန္က ႏွစ္ခုသံုးခုျဖစ္ေနတယ္။ အရုဏ္ပိုင္းမွာ ျဖစ္တာေတာ့ ေသခ်ာပါတယ္။ မိုင္တိုင္အမွတ္ (၇၁) (၄) ဖါလံုမွာ ေခ်ာက္ထဲကို ထိုးက်သြားတာျဖစ္ပါတယ္။ ကားက ေအာင္သစၥာ အျမန္ယဥ္ျဖစ္ပါတယ္။ ေသဆံုးသူက (၁၃) ဦးရွိၿပီးေတာ့ ဒါဏ္ရာရသူက (၂၄) ဦးရွိပါတယ္။ အခု အဲဒီဒါဏ္ရာရသူေတြကို သံတြဲေဆးရံုကို ပို႔ဖို႔လုပ္ေနပါၿပီ။”ဟု ကိုသန္းလႈိင္က Arakan Review သို႔ေျပာသည္။

ေအာင္သစၥာကားမွာ ရခိုင္ျပည္ ေနရာအႏွံတြင္ ေျပးဆြဲလွ်က္ရွိၿပီး ခရီးသည္ႏွင့္ ကုန္စည္ပို႔ေဆာင္ေရး လုပ္ငန္းကို လုပ္ကိုင္လာသည္မွာ ၾကာျမင့္ၿပီျဖစ္ၿပီး ယခုကဲ့သို႔ျဖစ္ရျခင္းမွာ လမ္းမ်ားပ်က္စီးေနၿပီး ျပဳျပင္ျခင္းမရွိသည့္အျပင္ လမ္းမွာ အေ၀းေျပးလမ္းမႏွင့္မတူဘဲ က်ဥ္းေျမာင္းျခင္း၊ စနစ္တက်မရွိျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ေလအိတ္ကားမ်ား သြားလာရန္ အဆင္မေျပသည့္အတြက္ျဖစ္ကာ လြန္ခဲ့သည့္ (၂၀၀၈-၀၉) ခုႏွစ္မ်ားကလည္း ရန္ကုန္-စစ္ေတြ အေ၀းေျပးကားလမ္းမတြင္ ယင္းသို႔လမ္းပ်က္ျခင္း၊ လမ္းေဖါက္လုပ္မႈ မေကာင္းျခင္းတို႔ေၾကာင့္ လမ္းေလွ်ာ္ တိမ္းေမွာက္ခဲ့သည့္အႀကိမ္ေပါင္း (၈) ႀကိမ္ထက္မနည္းျဖစ္ေပၚခဲ့ေၾကာင္း မွတ္တမ္းမ်ားအရ ေတြ႔ရွိရသည္။

ေနာက္ဆုံးရ သတင္းမ်ားအရ ဒဏ္ရာရရွိသူ လူနာ (၃၃) ဦး၊ ဒဏ္ရာျပင္းထန္သည့္ ဘုန္းေတာ္ႀကီး (၂) ပါးႏွင့္ အမ်ဳိးသား (၆) ဦး မွာ သံတြဲေဆးရုံကုိ ေရာက္ရွိေနၿပီး ဒရုိင္ဘာ သိန္းႏုိင္မွာ ဒဏ္ရာအျပင္းအထန္ ရရွိၿပီး အကူယဥ္ေမာင္း ေဇာ္မင္းႏုိင္မွာ ပြဲခ်င္းၿပီး ေသဆုံးေၾကာင္း ေတာင္ကုတ္ၿမဳိ႕နယ္ ရဲစခန္းတာဝန္ရွိသူ တစ္ဦး၏ ေျပာၾကားခ်က္ကုိ ကုိးကား၍ ျပည္တြင္းအေျခစုိက္ Eleven သတင္းတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

သမိုင္းထဲက ရခိုင္ၿမိဳ ့ေတာ္ေဟာင္း ေျမာက္ဦး

ဒီတစ္ပတ္ေတာ႔ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ခရီးအေၾကာင္း ဆက္ေရးပါ႔မယ္ေနာ္။ ေျမာက္ဦးျမိဳ႕ကိုသြားတဲ႕ လမ္းတစ္ေလွ်ာက္ အေၾကာင္းကိုေတာ႕ ဒီေနရာမွာ ေရးျပီးပါျပီ။ မဖတ္ရေသးရင္ ျပန္ဖတ္ႏိုင္ပါတယ္ေနာ္။ ေျမာက္ဦးျမိဳ႕ကို ညေန ၂နာရီေလာက္မွာေရာက္ျပီးေနာက္ နဝရတ္ဟိုတယ္မွာ ခနနား၊ ေရမိုးခ်ဳိးျပီး စီစဥ္ထားတဲ႕ကားနဲ႕ ေလ႕လာေရး စထြက္ပါတယ္။ ေျမာက္ဦးမွာ အဓိက ငွားလို႕ရႏိုင္တဲ႔ ကားေတြကေတာ႔ ဂ်စ္ကားေတြမ်ားပါတယ္။ မွန္လံုကား၊ ဆလြန္းကားေတြေတာ႕ သိပ္မရွိပါဘူး။ ဒါေပမဲ႔ ဘုရားေတြက တစ္ေနရာနဲ႕တစ္ေနရာ သိပ္မေဝးလွတာေၾကာင္႔ ဂ်စ္ကားနဲ႕လည္း သြားလာ လည္ပတ္လို႔ အဆင္ေျပပါတယ္။ ပထမဦးဆံုး ကၽြန္မတို႕ တည္းတဲ႔ဟိုတယ္နဲ႕ နီးနီးနားနားက ေျမာက္ဦး နန္းေတာ္ေဟာင္းကို အရင္ဆံုး သြားေရာက္ေလ႕လာျဖစ္ပါတယ္။ 

ရခိုင္ရာဇဝင္သမိုင္းကို ျပန္ၾကည္႕မယ္ဆိုရင္ ရခိုင္မွာ ေခတ္ေလးေခတ္၊ ျမစ္ေလးျမစ္ လို႕ အဆိုရွိရာမွာ ေခတ္ေလးေခတ္ကေတာ႕ ဓညဝတီေခတ္၊ ေဝသာလီေခတ္၊ ေလးျမိဳ႕ေခတ္၊ ေျမာက္ဦးေခတ္ဆိုျပီး  ထြန္းကား ေပၚေပါက္ခဲ႕တယ္လို႕ သိရပါတယ္။ ရခုိင္မွာ ရွိတဲ႕ ျမစ္ေလးစင္း ကေတာ႕  နတ္ျမစ္၊ မယူျမစ္၊ ကုလားတန္ ေခၚ ကစၦပနဒီျမစ္နဲ႕ ေလးျမိဳ႕ျမစ္ေခၚ အဥၥနနဒီျမစ္ တို႕ျဖစ္ပါတယ္။  ေခတ္ ၄ေခတ္ မတိုင္ခင္ ဘုရားရွင္ ပြင္႔ေတာ္မမူခင္ ႏွစ္ေပါင္း ၅၀၀၀ ေက်ာ္ေလာက္ကတည္းက ဒြာရာဝတီေခတ္နဲ႕ ပထမ ေဝသာလီေခတ္၊ ပထမ ဓညဝတီေခတ္တို႕ ထြန္းကားခဲ႕ေသးတယ္လို႕လည္း မွတ္သားရပါေသးတယ္။ သမိုင္းထဲက ေခတ္ ၄ေခတ္ထဲမွာ  ဓညဝတီေခတ္ရဲ႕ ဓညဝတီျမဳိ႕ေဟာင္းကိုေတာ႕ ေျမာက္ဦးကိုအလာမွာ လမ္းမွာဖူးေတြ႔ရတဲ႕ မဟာျမတ္မုနိဘုရားၾကီးရဲ႕ အနီးမွာ ဓညဝတီ နန္းေတာ္ေဟာင္း ေနရာကို ျပန္လည္ တူးေဖာ္ ထားတာ ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။ ဓညဝတီေခတ္ ဘီစီ ၅၈၀တြင္ နန္းတက္ေသာ ဘုရင္  စႏၵသူရိမင္းနန္းတက္ခ်ိန္သည္ အိႏၵိယမွာ ဗုဒၶဘုရားရွင္ ပြင္႕ေတာ္မူစဥ္နဲ႕ တစ္ခ်ိန္တည္း ျဖစ္ခဲ႕ပါတယ္။ ဓညဝတီ ရခိုင္ျပည္ၾကီးကို ( ေက်ာက္ေတာ္ျမိဳ႕အနီး ကစၦပနဒီျမစ္ကမ္းေဘးက ေက်ာက္ေတာ္ေတာင္သို႕) ဘုရားရွင္ ၾကြေရာက္ျပီး တရားေရေအး တိုက္ေကၽြးျပီးတဲ႕ေနာက္မွာ ရခိုင္ျပည္သူ ျပည္သားမ်ားအားလံုး ဗုဒၶဘာသာ စတင္ ကိုးကြယ္လာခဲ႕ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ 

ဓညဝတီျမဳိ႕ေတာ္ေဟာင္းေနရာ 

 

ေဝသာလီၿမိဳ႕ေဟာင္းေနရာ

ဓည၀တီျမိဳ႕သည္ ေအဒီ ၃၂၇ အထိ ျမိဳ႕ေတာ္အျဖစ္ ရွိခဲ႕ျပီးေနာက္ သူရိယေကတုမင္း လက္ထက္မွာ ေဝသာလီကို ေျပာင္းေရြ႕ခဲ႕ပါတယ္။ ေဝသာလီမင္းဆက္ေတြ စိုးစံခဲ႕တဲ႕ ေဝသာလီေခတ္ အေထာက္အထား ျမိဳ႕ေဟာင္းေနရာကိုလည္း ေျမာက္ဦးျမိဳ႕အလာ လမ္းေဘးနားမွာ ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။ ေဝသာလီ ေက်ာက္ေလွကားျမိဳ႕ဆိပ္ကမ္းမွာ ႏိုင္ငံျခားသေဘၤာမ်ားဆိုက္ကပ္ ရပ္နားေၾကာင္း သိရျပီး အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားနဲ႕ ကူးသန္းသြားလာ အဆက္အဆံရွိခဲ႕ျပီ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရပါတယ္။ ရခိုင္ရာဇ၀င္အရ ေက်ာက္တံုးၾကီးမ်ားနဲ႕ တည္ေဆာက္ထားတာေၾကာင္႕ ေဝသာလီ ေက်ာက္ေလွကားျမိဳ႕လို႕ အမည္တြင္တဲ႕ ေ၀သာလီျမိဳ႕ဟာ ေအဒီ ၉၅၇ တြင္ ရွမ္းတို႔ ၀င္ေရာက္ တိုက္ခိုက္ေသာေၾကာင္႔ ပ်က္စီးရတယ္ လို႕ ဆိုပါတယ္။ ေဝသာလီျမိဳ႕ေဟာင္းအနီးက ေဝသာလီ ဘုရားၾကီးနားမွာ လြန္ခဲ႔တဲ႔ ႏွစ္ေပါင္းတစ္ေထာင္ေက်ာ္က တည္ေဆာက္ခဲ႕တဲ႕ ၾကီးမားလွတဲ႕  ေက်ာက္တံခါးၾကီးေတြ၊ ေဝသာလီ နတ္ရုပ္ၾကီးေတြကို အံ႕ၾသစဖြယ္ ေတြ႔ရႏိုင္ပါတယ္။ ေ၀သာလီ ပ်က္စီးျပီးေနာက္ ငမင္းငတံုး ေခါင္းေဆာင္ေသာ သက္လူမ်ဳိးတို႕ အင္အားၾကီး ထြားလာျပီး ေအဒီ ၇၉၄ တြင္နန္းဆက္ ျပန္ထူေထာင္ကာ ျမိဳ႕ေတာ္ကိုလည္း ေ၀သာလီမွ စမၸ၀က္သို႕ ေျပာင္းေရႊ႕ခဲ႕ျပီး ေနာင္အခါ ေလးျမိဳ႕ ေခတ္ဟု ထင္ရွားလာမည္႕ေခတ္ တစ္ေခတ္ စတင္ခဲ႔ပါတယ္။ ေလးျမိဳ႕ေခတ္တြင္ စမၸ၀က္ျမိဳ႕ မွ စမၸာျမိဳ႕ ၊ ပရိန္ျမိဳ႕ ၊ ျခိတ္ျမိဳ႕ ၊ ေတာင္ငူရဥၥရာ၊ ေလာင္းၾကက္ ျမိဳ႕မ်ားသို႔ အဆင္႕ဆင္႕ ေျပာင္းလဲ နန္းစိုက္ခဲ႔ၾကျပီး ေလာင္းၾကက္ျမိဳ႕တြင္ ေနာက္ဆံုးမင္းမွာ ေအဒီ ၁၄၀၄ တြင္ နန္းစံ သည္႔ မင္းေစာမြန္ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရပါတယ္။

ေလးျမိဳ႕ေခတ္ရဲ႕ ေနာက္ဆံုးျမိဳ႕ေတာ္ေဟာင္းျဖစ္တဲ႕ ေလာင္းၾကက္ျမိဳ႕ေဟာင္းကေတာ႔ ေျမာက္ဦးျမိဳ႕နဲ႕ မေဝးလွတဲ႕ အဥၥနနဒီလို႕ေခၚတဲ႕ ေလးျမိဳ႕ျမစ္ကမ္းေဘးမွာ တည္ရွိတယ္လို႕ သိရပါတယ္။ ျမစ္ကမ္းေဘးမွာ တည္ရွိတာေၾကာင္႔ အခ်ိဳ႕ေသာ ျမိဳ႕ေဟာင္း ေနရာမ်ားဟာ ျမစ္ေရတိုက္စားျခင္း ခံလိုက္ရတယ္လို႕လည္း သိရပါတယ္။ ျမင္ေနရတဲ႕ မိႈင္းပ်ပ်ေတာင္တန္းၾကီးနားမွာ ေလးျမိဳ႕ေခတ္ျမိဳ႕ေဟာင္းတည္ရွိတယ္လို႕ ဆိုေပမဲ႔ အဲဒီေနရာကို ကားနဲ႕သြားလို႕မရဘဲ ေျခလွ်င္သာသြားလို႕ရတယ္ဆိုတာေၾကာင္႕ အခ်ိန္မရွိေတာ႕တဲ႕အတြက္ အနီးကပ္မသြားခဲ႕ရပါဘူး။ ေဝးေဝးကေနသာ အမွတ္တရ ဓာတ္ပုံရိုက္ျဖစ္ခဲ႕ပါတယ္။ ေလာင္းၾကက္ျမိဳ႕ေတာ္ကို စိုးစံတဲ႕ မင္းေစာမြန္ နန္းတက္ျပီး (၂) ႏွစ္အၾကာမွာ အင္း၀တိုရဲ႕ ရန္ကို ထိတ္လန္႕ရတာေၾကာင္႔ ထြက္ေျပး ပုန္းေအာင္းေနခဲ႔ရျပီး ေအဒီ ၁၄၃၀ တြင္ ေလာင္းၾကက္ကို မင္းေစာမြန္ ျပန္လည္သိမ္းယူခဲ႔ပါတယ္။ သို႕ေသာ္လည္း စစ္ေဘးဒဏ္ မၾကာခဏ က် သည္႔ ေလာင္းၾကက္ျမိဳ႕ကို စြန္႕လႊတ္ကာ  ျမိဳ႕ေတာ္ကို ေလာင္းၾကက္ျမိဳ႕ကေန ယခု ေနာက္ဆံုးျမိဳ႕ေတာ္ေဟာင္းျဖစ္လာမဲ႕ ေျမာက္ဦးျမိဳ႕ ေနရာကို ေအဒီ ၁၄၃၀မွာ စတင္ ေျပာင္းေရြ႔လာျပီး ျမိဳ႕သစ္ တည္ခဲ႕ပါတယ္။

ရခိုင္တို႕ရဲ႕ တတိယေခတ္ျဖစ္တဲ႕ ေလးျမိဳ႕ေခတ္မွာ စိုးစံခဲ႕တဲ႕ ေနာက္ဆံုးမင္းဆက္ျဖစ္သူ မင္းေစာမြန္က ျမိဳ႕နာမည္ကို ေျမာက္ဦးလို႕ အမည္တြင္ေစခဲ႕ပါတယ္။ ေျမာက္ဦးလို႕ အမည္ေခၚဆိုတာနဲ႕ပတ္သက္ျပီး ဘာေၾကာင္႕ ေျမာက္ဦးလို႕ အမည္ေပးေခၚေဝၚတယ္ဆိုတာ အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ ကြဲလြဲခ်က္ေတြ ရွိတာေၾကာင္႔ မေဖာ္ျပေတာ႕ပါဘူး။ ေျမာက္ဦးျမိဳ႕ဟာ ကစၦပနဒီေခၚ ကုလားတန္ျမစ္နဲ႕ အဥၥနနီ ေခၚ ေလးျမိဳ႕ျမစ္ တို႕ဆံုရာ အနီးမွာ တည္ရွိျပီး ေတာင္တန္းေတြ ပတ္ဝိုင္း ကာရံေနတဲ႕ျမိဳ႕ ျဖစ္ပါတယ္။ 

ယခုေတြ႔ျမင္ရမဲ႕ နန္းျမဳိ႕ေဟာင္းၾကီးဟာ ရခိုင္မင္းဆက္ရဲ႕ ေနာက္ဆံုးတည္ထားတဲ႕ေသာ ေျမာက္ဦး နန္းျမိဳ႕ေဟာင္းၾကီးျဖစ္ပါတယ္။ မႏၱေလး နန္းျမိဳ႕ရိုးနဲ႕ မတူ ကြဲျပားတဲ႕အခ်က္က ေျမာက္ဦးနန္းေတာ္နဲ႕ နန္းျမိဳ႕ရိုးေတြဟာ အုတ္နဲ႕ ေဆာက္တာ မဟုတ္ဘဲ သဲေက်ာက္ အညိဳေတြနဲ႕ တည္ေဆာက္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အနီရဲရဲ နန္းျမိဳ႕ရိုးနဲ႕မတူဘဲ တစ္မ်ိဳးတစ္ဘာသာ ျဖစ္ေနတဲ႕ ေရွးေဟာင္း နန္းျမိဳ႕ေဟာင္းၾကီးကို ျမင္ရတာကိုက ရသတစ္မ်ိဳးကို ခံစားႏိုင္စြမ္းရွိပါတယ္။ ေျမာက္ဦး နန္းေတာ္ေဟာင္းကို ေရာက္တာနဲ႕ စစခ်င္း ျမင္လိုက္ရတာကေတာ႕ ေက်ာက္တံုးေတြနဲ႕ တည္ေဆာက္ထားျပီး က်ယ္ဝန္း ခိုင္ခံ႔လွတဲ႕ နန္းျမိဳ႕ရိုးၾကီးကို အံ႕ၾသဖြယ္ ေတြ႔ျမင္ရပါေတာ႕တယ္။ ေျမာက္ဦးျမိဳ႕ရဲ႕ နန္းျမိဳ႕ရိုးက ေက်ာက္တံုးၾကီးေတြ၊ ေက်ာက္ေလွခါးထစ္ၾကီးေတြလည္း ၾကီးမားလွတဲ႕ ေက်ာက္တံုးၾကီးေတြနဲ႕ တည္ေဆာက္ထားတာကို ၾကည္႕ျခင္းအားျဖင္႔ ေရွးေခတ္လူေတြရဲ႕ ခြန္အားနဲ႕ လံု႕လၾကီးမားပံုေတြကို မွန္းဆၾကည္႔ႏိုင္ပါတယ္။ 

ေျမာက္ဦးနန္းေတာ္ဟာ စတုရန္းမိုင္ ၁.၂မိုင္က်ယ္ဝန္းျပီး အျမင္႕ေပ ၅၀ ခန္႕ရွိျပီး ေက်ာက္တံတိုင္း သံုးထပ္ ကာရံထားပါတယ္။ အျပင္ဘက္ဆံုး တံတိုင္းဟာ ေတာင္မွ ေျမာက္သို႕ ေပ ၁၆၀၆ေပ၊၊ အေရွ႕မွ အေနာက္သို႕ ေပ ၁၇၄၀ ရွည္လ်ားျပီး ၂၅ေပျမင္႕ေၾကာင္း သိရပါတယ္။ ဒုတိယတံတိုင္းမွာ ေတာင္ေျမာက္ ေပ ၈၀၀ အေရွ႕အေနာက္ ေပ ၁၀၀၀ ရွိျပီး အတြင္းအက်ဆံုးတံတိုင္းမွာ စတုရန္းပံုျဖစ္ျပီး တစ္ဖက္လွ်င္ ေပ ၆၀၀ခန္႕ ရွည္လ်ားပါတယ္။ နန္းျမိဳ႕ရိုး သံုးထပ္စလံုးကို အုတ္မသံုးဘဲ ၂ေပမွ ၃ေပခန္႔ၾကီးမားတဲ႕ သဲေက်ာက္အညိဳေရာင္မ်ားကို သံုးထားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ အခ်ိဳ႕ေနရာမ်ားမွာ ၆ေပခန္႕ၾကီးမ်ားတဲ႕ ေက်ာက္တံုးၾကီးမ်ားကိုပင္ ေတြ႔ရပါတယ္။ နန္းေတာ္ၾကီးထဲမွာ ေရႊနန္းကိုးေဆာင္၊ ေျမနန္းေဆာင္မ်ား၊ ပရိတ္ေဆာင္၊ မွန္နန္းေဆာင္၊ နိဗၺာန္ေဆာင္၊ ျဗဲတိုက္ေဆာင္၊ ေျမာက္စမုတ္ေဆာင္၊ ေတာင္စမုတ္ေဆာင္၊ ပြဲေတာ္ေဆာင္၊ လႊတ္ေတာ္ရံုးမ်ား၊ ဘိသိက္သြန္းသည္႕ ေရၾကည္ေတာ္မ်ားရွိရာ နံ႕သာကန္၊ ဗဟိုရ္စည္ေတာ္၊ နကၡတ္ရံု၊ ပန္းခံုေတာ္၊ လက္နက္ေတာ္တိုက္ စသည္တို႕နဲ႕ ဖြဲ႕စည္းထားခဲ႕တယ္လို႕သိရပါတယ္။ အေရွ႕ဖက္တြင္ သစ္ေမႊးျဖင္႔ ေဆာက္လုပ္ခဲ႕ေသာ စႏၵကူးေဆာင္ေတာ္လည္း ရွိခဲ႕ျပီး ေျမာက္ဖက္မွာ ဆင္ျဖဴေတာ္ကုန္းနဲ႕ မိဖုရားတို႕ရဲ႕ အေဆာင္ေတာ္မ်ား တည္ရွိျပီး နန္းေတာ္ရဲ႕ ေတာင္ဘက္မွာေတာ႕ ေလွေတာ္မ်ားဆိုက္ကပ္ရပ္နားရာ သိဂၤနဒီေခ်ာင္းရွိခဲ႕ပါတယ္။  ေရွးရခိုင္ေခတ္မွာ ဆင္တပ္၊ျမင္းတပ္မ်ားလည္း ရွိခဲ႕ျပီး ျမစ္ေခ်ာင္း ေပါမ်ားလွတာေၾကာင္႔ ေလွကိုလည္း အမ်ားဆံုး အသံုးျပဳခဲ႕ၾကဟန္ ရွိပါတယ္။

တန္ခိုးထိန္ေတာက္ ဘုန္းလွ်ံေမွာက္ခဲ႕စဥ္က ေျမာက္ဦးနန္းေတာ္ကို ပံုေဖာ္ရမည္ဆိုပါက ရတနာနန္းေဆာင္ေတာ္ကို နံရံကို ေရႊျပားမ်ားနဲ႕တန္ဆာဆင္ထားျပီး မ်က္ႏွာက်က္ေပၚမွာ ေရႊႏြယ္ပင္မ်ား၊ ေရႊဘူးသီး၊ ေရႊဖရံုသီးမ်ား ဖူးပြင္႕ေနဟန္ကို ေရႊစင္ေရႊသားမ်ားနဲ႕ ပံုေဖာ္ထားခဲ႕ျပီး အသီးအရြက္မ်ားကို ရတနာစိန္ေက်ာက္မ်ားျဖင္႔ စီျခယ္ထားခဲ႕တယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။ အေဆာင္ေတာ္တြင္း မွာလည္းသာမန္လူတစ္ေယာက္ အရြယ္အစားအတိုင္း  ေရႊသားအတိနဲ႕ ျပဳလုပ္ထားတဲ႕ ေရႊရုပ္ႏွစ္ရုပ္ ရွိခဲ႕ေၾကာင္းဆိုပါတယ္။ နန္းေတာ္အိုးေခါင္စြန္းမ်ားတြင္ မကန္းကြက္၊ ၾကာမံု၊ ၾကာခ်ပ္၊ ကိႏၵရာ၊ နတ္သားရုပ္မ်ား ၊ ဥေဒါင္းရုပ္မ်ား၊ ဆည္းလည္းမ်ား၊ ျခဴးပန္းႏြယ္မ်ား၊ စိန္ပန္းမ်ား၊ ေက်းငွက္သာရကာ ေပ်ာ္ျမဴးေနၾကဟန္ လက္ရာမ်ား ရွိခဲ႕ေၾကာင္းကို ရခိုင္စာဆိုမ်ား ဖြဲ႕ဆိုခဲ႕ေသာ ပိုဒ္စံုရတုတစ္ပုဒ္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ေအဒီ ၁၅၁၅ခုမွ စကာ ေပၚတူဂီတို႕ႏွင္႕ ကုန္သြယ္ေရေၾကာင္း အဆက္အသြယ္မ်ား ရွိလာခဲ႕ရာ ရခိုင္နန္းေတာ္ၾကီးကို ေရာက္ခဲ႕ဖူးသည္႕ ေပၚတူဂီဘုန္းေတာ္ၾကီး မန္နရိတ္ကလည္း ရခိုင္ဘုရင္တို႕ရဲ႕ ေရႊနန္းေတာ္ေခါင္စြန္းၾကီး ငါးစြန္းဟာ မိုးသို႕ထိုးထြက္လွ်က္ရွိေနျပီး ေျဖာင္႕တန္းရွည္လ်ားသည္႕ နန္းေတာ္ၾကီးတြင္ ေရႊေရာင္ေနာက္ခံႏွင္႕ ဟသၤာျပဒါးအနီေရာင္မ်ား ျခယ္သထားသည္။ အမိုးကိုလည္း အေရာင္မ်ား ဝင္းလက္ေတာက္ပေနသည္႕ ေရႊျပားၾကီးမ်ားျဖင္႕ မိုးထားျပီး ေနေရာင္ေအာက္မွာ ျဖိဳးျဖိဳးျပက္ျပက္ ဝင္းလက္ ေတာက္ပေနသည္ဟု သူ၏ မွတ္တမ္းတြင္ ေဖာ္ျပခဲ႕သည္ ဆိုပါသည္။ ေပၚတူဂီတို႕နဲ႕ ဆက္ဆံေရးေကာင္းမြန္ခဲ႕ျပီး ေပၚတူဂီတို႕ဟာ ျမိဳ႕ျပတည္ေဆာက္ေရးနဲ႕ စစ္ေရးမ်ားကို ေလ႕က်င္႕သင္ၾကားေပးခဲ႕ျပီး ရခိုင္ေရတပ္ၾကီးသည္ ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္တြင္ ေခတ္မီေရတပ္ၾကီး ျဖစ္ခဲ႕ေၾကာင္း သိရျပီး ဘဂၤလားနယ္မ်ားကိုပင္ သိမ္းပိုက္ႏိုင္ခဲ႕ပါတယ္။ ရခိုင္ဘုရင္တို႕ရဲ႕ စစ္တပ္အတြင္းမွာပါ ေပၚတူဂီစစ္သားမ်ား ရွိခဲ႕တယ္လို႕ သိရပါတယ္။ ထို႕ေနာက္တြင္ ဒတ္ခ်္လူမ်ိဳးတို႕နဲ႕ပါ အဆက္အသြယ္မ်ား ရွိလာခဲ႕ျပီး ကုန္သြယ္ကူးသန္းလာခဲ႕ၾကပါတယ္။ 

တံတိုင္း သံုးခုေက်ာ္ျဖတ္ျပီး နန္းေတာ္ကုန္းအေပၚကို တက္ေရာက္ၾကည္႕ရွဳတဲ႕အခါမွာ အေဆာင္ေဆာင္အခန္းခန္း ဖြဲ႕စည္းတည္ရွိခဲ႕တဲ႕ ခန္းေဆာင္မ်ားရဲ႕ ေနရာေဟာင္းမ်ားကို ၾကီးက်ယ္ခမ္းနားစြာ ေတြ႔ျမင္ႏိုင္ပါတယ္။ ေအဒီ ၁၄၃၀မွ ၁၇၈၄ထိ  ေျမာက္ဦးျမိဳ႕ကို စိုးစံခဲ႕ၾကတဲ႕ ေျမာက္ဦးေခတ္ ဘုရင္နန္းဆက္ဟာ ပထမေျမာက္ဦးေခတ္မွာ မင္းဆက္၁၂ဆက္၊ ဒုတိယေျမာက္ဦးေခတ္မွာ မင္းဆက္ မင္းဆက္ ၉ဆက္၊ တတိယေျမာက္ဦးေခတ္မွာ မင္းဆက္ေပါင္း ၂၈ ဆက္ရွိတယ္လို႕ ရခိုင္ရာဇဝင္မ်ားက ျပဆိုၾကပါတယ္။ ၄င္းမင္းဆက္မ်ားထဲမွာ ဘုန္းလက္ရံုးနဲ႕ ျပည္႔စံုတဲ႕ မင္းမ်ား ပါဝင္ခဲ႕ျပီး ရခိုင္ျပည္ၾကီးကိုလည္း ၾကီးက်ယ္ စည္ကားေအာင္ ၾကံေဆာင္ႏိုင္ခဲ႕သလို ဘဂၤလား စစ္တေကာင္းျမိဳ႕မ်ားကိုပါ ေအာင္ႏိုင္ခဲ႕သူမ်ား ပါဝင္ခဲ႕ပါတယ္။  ဘေဂၤါ ၁၂ နယ္ အထိ သိမ္းပိုက္ အုပ္ ခ်ဳပ္ ႏိုင္ခဲ႔ရာ စစ္တေကာင္းဟာ ၁၆၆၆ ခုႏွစ္တြင္ မဂိုတို႕ မသိမ္းပိုက္မီ ကာလအထိ ရခိုင္ဘုရင္မ်ား ပိုင္နက္ထဲတြင္ ရွိခဲ႔တယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။ ထုိ႕ျပင္ အႏုပညာ၊ သမိုင္းလက္ရာ တန္ဖိုးမ်ား ၾကီးမ်ားလွတဲ႕ ကိုးေသာင္းဘုရား၊ ရွစ္ေသာင္းဘုရား (သွ်စ္ေသာင္း)စတဲ႕ ေစတီပုထိုးၾကီးမ်ားနဲ႕ ဘုရားေပါင္းမ်ားစြာ တို႕ကိုလည္း တည္ထားႏိုင္ခဲ႕ပါတယ္။ ရခိုင္ ေျမာက္ဦးျမိဳ႕ရဲ႕ ေနာက္ဆံုးမင္း ျဖစ္သူ   ေအဒီ ၁၇၈၄ ခု၊ မဟာသမၼတရာဇာမင္း လက္ထက္မွာ အမရပူရျမိဳ႕ နန္းစံ ဘိုးေတာ္ ဗဒံုမင္းက လာေရာက္တိုက္ခိုက္ သိမ္းပိုက္ျပီးေနာက္မွာ ေျမာက္ဦးနန္းဆက္ ေပ်ာက္ကြယ္သြားခဲ႕ရပါတယ္။ 

ျမိဳ႕ရိုးရဲ႕ တစ္ဖက္မွာ ခုလို အေပါက္ေလး ေတြ႔ခဲ႕ရပါတယ္။ ဒီအေပါက္ေလးဟာ နန္းေတာ္ၾကီးရဲ႕ အေရးေပၚထြက္ေပါက္ သို႔မဟုတ္လွ်ိဳ႕ဝွက္တံခါးေပါက္မ်ား ျဖစ္ေလမလားလို႕ မွန္းဆၾကည္႕မိပါတယ္။

နန္းေတာ္ကုန္းေပၚကေန ေမွ်ာ္ၾကည္႕ရင္ ေတာင္တန္းေတာင္ကုန္းမ်ားေပၚမွာ တည္ထားတဲ႕ ေစတီပုထိုး အမ်ိဳးမ်ိဳးကို စိတ္ၾကည္ႏူးဖြယ္ ဖူးေတြ႔ရတာကလည္း ၾကည္ႏူးစရာ လြမ္းဆြတ္စရာျဖစ္ပါတယ္။ နန္းေတာ္ကုန္းေပၚက  ရတနာခန္းမေဆာင္ရွိခဲ႕ဖူးတဲ႕ ေနရာေပၚမွာ ယဥ္ေက်းမႈဝန္ၾကီးဌာနရဲ႕ ေရွးေဟာင္း သုေတသနျပတိုက္ တည္ရွိတာမို႕ ျပတိုက္ထဲမွာျပသထားတဲ႕ ရခိုင္ေရွးယဥ္ေက်းမႈ လက္ရာမ်ားကို ဆက္လက္ ေလ႕လာႏိုင္ပါေသးတယ္။ ျပတိုက္ထဲမွာ ေတြ႔ျမင္ေလ႕လာႏိုင္တာကေတာ႕ ေရွးရခိုင္တို႕ရဲ႕ ေက်ာက္ဆစ္လက္ရာ၊ ေျမာက္ဦးေခတ္လက္ရာ ေၾကြထည္မ်ား၊ ေရွးေခတ္ အေျမာက္မ်ား၊ ေရွးေခတ္ တူရိယာပစၥည္းမ်ား၊ ေရွးေခတ္စဥ္႕ရည္သုတ္အိုးမ်ား၊ ေဝသာလီေခတ္။ ေလးျမိဳ႕ေခတ္၊ ေျမာက္ဦးေခတ္ ဆင္းတုေတာ္မ်ား၊ ေရွးရခိုင္ဒဂၤါးမ်ား၊ အုတ္ခြက္ဘုရားမ်ား၊ စသည္႕ ေရွးေဟာင္းလက္ရာမ်ားကို ေလ႕လာ ေတြ႔ရွိရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျပတိုက္ အတြင္းထဲကိုေတာ႕ ဓာတ္ပံုရိုက္ခြင္႔ မျပဳတာေၾကာင္႔ ဓာတ္ပံုမ်ားမရိုက္ျဖစ္ခဲ႕ပါ။ 

သုေတသနျပတိုက္ရဲ႕ အေရွ႕မ်က္ႏွာစာေပၚက ဆိုင္းဘုဒ္မွာေတာ႕ 

စစ္မွန္ေသာ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ဓာတ္

• ျပည္ေထာင္စု၏ မည္သည္႕ေနရာတြင္ ေနထိုင္သည္ျဖစ္ေစ ခိုင္ျမဲသည္႕ ျပည္ေထာင္စုစိတ္ဓာတ္ ထားရွိေမြးျမဴသြားၾကရန္အလြန္အေရးၾကီးသည္။ 
• ျပည္ေထာင္စုစိတ္ဓာတ္သည္သာလွ်င္ တိုင္းရင္းသားအားလံုး ထာဝစဥ္ ထိမ္းသိမ္းေစာင္႕ေရွာက္သြားရမည္႔ စစ္မွန္ေသာ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ဓာတ္ျဖစ္သည္ဆိုတဲ႕ စာသားေလး ရွိပါတယ္။ 

ဟရီေတာင္ဘုရား 

နန္းေတာ္ဝင္းႏွင္႕ ကပ္လွ်က္ ေပ ၇၀ခန္႕ျမင္႕ေသာ ေတာင္ကုန္းေပၚတြင္ တည္ရွိပါတယ္။ ဓညဝတီေခတ္ ဘုရင္ သူရိယစကၠ မင္းၾကီး စတင္တည္ထားခဲ႕ျပီး ရခိုင္ဘုရင္အဆက္ဆက္ ျပဳျပင္ခဲ႕ပါတယ္။ ျမတ္စြာဘုရားရွင္၏ အေရျပားေတာ္ဓာတ္ကို ဌာပနာထားတာေၾကာင္႕ အရီေတာ္ေစတီဟု ေခၚဆိုၾကရမွ ဟရီဘုရား ဟု အမည္တြင္လာတယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။ ညေနေစာင္းလွ်င္ ေျမာက္ဦးျမိဳ႕ရဲ႕ ညေနခင္း ဆည္းဆာေနဝင္ခ်ိန္ကို  ႏိုင္ငံျခားသားမ်ား တက္ေရာက္ၾကည္႔ရႈၾကသည္႕  ေနရာတစ္ခုလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ 

ဟရီဘုရားေတာင္မွ ျမင္ေတြ႔ရသည္႔ အေဆာင္ေဆာင္ အခန္းခန္းမ်ားျဖင္႔ ႕ေလးေထာင္႕က်က်  ေျမာက္ဦးနန္းေတာ္ေဟာင္း

ေနဝင္ခ်ိန္ကို ေစာင္႕ၾကည္႕ေနၾကတဲ႕ ႏိုင္ငံျခားသားတစ္စု

ဟရီေတာင္ေပၚမွ ျမင္ေတြ႔ရတဲ႕ အေနာက္အရပ္က ဆည္းဆာ

ဟရီေတာင္ေပၚမွ ျမင္ေတြ႔ရတဲ႕ အေရွ႕ဖက္ျမင္ကြင္းက ေရႊေတာင္ဘုရားနဲ႕  ေတာင္ေပၚမ်ားဆီက ေစတီပုထိုးမ်ား 

နန္းေတာ္ကုန္းေပၚကေန ဖူးျမင္ရတဲ႕ ေရႊေတာင္ဘုရား

ေျမာက္ဦးျမိဳ႕မွာေတာ႕ အျမင္႕ဆုံးေတာင္တစ္ခုျဖစ္တယ္လို႕ သိရပါတယ္။  ေျမာက္ဦးျမိဳ႕တည္ ဘုရင္မင္းေစာမြန္က ၁၄၃၀ခုႏွစ္မွာ တည္ထားကိုးကြယ္ခဲ႕ပါတယ္။ ေရွးေဟာင္းေျမကတုတ္က်င္းမ်ားကို ေတြ႔ႏိုင္ျပီး ၄င္းေရႊေတာင္အနီးမွာ ပု႑ားေတာင္ခံတပ္ႏွင္႕ ျမေတာင္ခံတပ္မ်ားရွိျပီး အဂၤလိပ္တို႕ကို ၄င္းေနရာမ်ားမွ ခုခံတိုက္ခဲ႕ၾကတယ္လို႕ သိရပါတယ္။

ေျမာက္ဦးျမိဳ႕ဟာ ဘုရားေစတီ ပုထိုးမ်ား ေပါမ်ားလွျပီး ဘာသာ သာသနာ ထြန္းေျပာင္ခဲ႕တဲ႕ ေနရာျဖစ္ပါတယ္။ ရခုိင္သမိုင္းေၾကာင္းဟာ ရွည္လ်ားလွတဲ႕အျပင္ ျမိဳ႕ျပႏိုင္ငံမ်ား၊ ယဥ္ေက်းမႈ အႏုပညာမ်ား အလြန္ ေစာစီးစြာ ေပၚေပါက္လာတာမို႕ ေႏွာင္းေခတ္လူမ်ားအေနနဲ႕ ေရွးေခတ္ ယဥ္ေက်းမႈ အႏုပညာလက္ရာမမ်ားကို ေလ႕လာစရာ ေပါမ်ားလွတဲ႕ ေဒသတစ္ခုလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ သမိုင္းဝင္ ေနရာမ်ားစြာနဲ႕ ခံတပ္မ်ား၊ ေရကန္မ်ား၊ နန္းျမိဳ႕ရိုးမ်ား၊ ေရွးေဟာင္း အႏုပညာ လက္ရာမ်ား၊ ေစတီဘုရားမ်ား တည္ရွိဆဲ ျဖစ္တာေၾကာင္႕ ေရွးေဟာင္းအႏုပညာကို ေလ႕လာလိုၾကတဲ႕ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ားလည္း အၾကိဳက္ေတြ႔တဲ႕ေနရာ တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ပိုစ္႕ေတြမွာ ေျမာက္ဦးျမိဳ႕ရဲ႕ သာယာလွပတဲ႔ ရႈခင္းမ်ားနဲ႕ ေစတီပုထိုးၾကီးမ်ားအေၾကာင္း ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါဦးမယ္ရွင္.. အခုပိုစ္႕ထဲမွာ အခ်က္အလက္မ်ား လြဲေခ်ာ္၊ မွားယြင္းတာမ်ိဳး ရွိခဲ႕ပါက ကၽြန္မရဲ႕ ခ်ိဳ႕ယြင္းအားနည္းခ်က္သာ ျဖစ္ပါေၾကာင္းနဲ႕ အခ်ိန္တိုတြင္းမွာ ေရာက္ခဲ႕ရတာေၾကာင္႔ အမွားမ်ားကို ခြင္႕လႊတ္ေပးၾကဖို႕ ပန္ၾကားလိုပါတယ္။

အားလံုးအတြက္ ၾကည္လင္သာယာေသာ ေန႕မ်ားျဖစ္ပါေစ.. 

ကိုးကား စာတမ္း၊ စာအုပ္မ်ား။     ။ မွ်ားေအာင္၏ သမိုင္းထဲမွ ေျမာက္ဦးဘုရားေစတီပုထိုးမ်ားႏွင္႔ ဧည္႕လမ္းညႊန္

                               မင္းျပားသိန္းဇံ၏ ရခိုင္ညႊန္႔ဖူး ျမိဳ႕ေျမာက္ဦး၏ သုတရတနာမ်ား
                               ၂၀၁၁ ဒီဇင္ဘာထုတ္ ရခိုင္မဂၢဇင္း

                                 ဦးျမင္႕သိန္း( ညႊန္ၾကားေရးမွဴး ၊ သမိုင္းသုေတသနဦးစီးဌာန)

                               ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ၊ မတ္လ ၉ရက္ ( မ်က္ေမွာက္ေခတ္ႏိုင္ငံတကာ ဆက္ဆံေရးႏွင္႔ ျမန္မာႏိုင္ငံသုေတသနစာတမ္းဖတ္ပြဲ )